چکیده:
ترجمۀ منظومههای بلند گاهی چنان دشوار مینماید که برخی از مترجمان را بر آن میدارد که تنها به برگردان ابیاتی گزینشی از آنها بسنده کنند. در این ترجمههای «گزینشگرانه»، باید شروطی رعایت شوند که تخلف از آنها ممکن است موجب شود که ترجمه، حتی با وجود دقت در برگردان کلمات شعر اصلی، از جانمایه و غرض اصلی شعر دور افتد و، در بدترین حالت، برگردان محرفی از آن باشد. مقالۀ حاضر بر آن است تا ضمن بررسی نقادانۀ نمونهای از ترجمۀ فارسی بندهایی از منظومۀ بلند به یادبود ای. اچ. اچ. سرودۀ الفرد لرد تنیسون، شروط لازم ترجمۀ گزینشگرانۀ شعر را برشمارد، که عبارتاند از حفظ زمینههای «زبانی» و «زمانی» شعر اصلی. عدم توجه به این دربایستها در ترجمۀ مورد نظر موجب شده است که جانمایه و غرض شعر یکسره متفاوت با آنچه هست به نظر آید، آنچنانکه تعلیقات مترجم نیز به جبران این مشکل کمترین کمکی نکرده است. در پایان، ترجمۀ فارسی دیگری از همین بندهای شعر ذکر میشود که در آن، دربایستهای دیگری که، در کنار شروط مذکور، بر روی هم، «شرط کافی» برای امکان ترجمۀ گزینشگرانۀ شعر شمرده میشوند، رعایت شده است؛ میتوان گفت که این ترجمۀ منظوم، علاوه بر جانمایه و غرض شعر، جنبههای صوری و زیباییشناختی شعر را نیز، تا اندازهای، منتقل کرده است.