چکیده:
در دنیای معاصر، یکی از الگوهای رقیب سیاست متعالیه و مدل حکومتی برآمده ازمبانی توحیدی اسلام، الگوی نظام سیاسی آل سعود میباشد که با حمایت وهابیون، شعارگرایش به توحید و خداپرستی را سر می دهند. خاندان آل سعود در طول سه دوره زمامداریخود، به خصوص حاکمیت دولت سوم در هشت دهه اخیر، با گره زدن توسعهطلبیسیاسی - ارضی خود به رویکرد دینی ابن عبدالوهاب، از نفوذ و تأیید علمای وهابی جهتتسخیر بسیاری از نقاط شبه جزیره عربستان و سلطه بر اقوام و ادیان مختلف بهره گرفتهاست. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که جریان های معاصر وهابیت چگونه از سویحاکمان سعودی در تداوم قدرت نظام سیاسی در طی هشت دهه گذشته مورد استفاده قرارگرفته است.
خلاصه ماشینی:
"با وجود تفاوت اساسی در بین جریان‌های وهابیت معاصر در عربستان، تضاد درونی برخی جریان‌ها با یکدیگر و حتی نزاع با حاکمان سعودی، جریان‌های معاصر وهابیت همواره از سوی حاکمان سعودی در تداوم قدرت مورد استفاده قرار گرفته‌اند که به اختصار عبارتنداز: ـ جریان سنتی/ درباری ـ پیوند تاریخی با قدرت عطف به اتحاد قبیله (آلسعود) با عقیده (آل‌شیخ) ـ مشروع نمودن اعمال آلسعود بر مبنای ایده «وجوب اطاعت از اولی‌الامر» ـ برخورداری از قدرت دولتی و غیر دولتی در داخل کشور و بیشترین مبلغ خارج کشور در صدور وهابیت ـ جریان اخوانیه ـ جزء لشکر ابن عبدالوهاب در ایجاد دولت اول سعودی و کمک به عبدالعزیز در ایجاد دولت سوم سعودی ـ مقابله حاکمان سعودی با آن‌ها با اخذ فتوای ارتداد از وهابیت درباری به اتهام خروج علیه حاکم مسلمین ـ استفاده از آن‌ها برای کنترل وهابیت با رویکرد لیبرال ـ جریان تکفیری /جهادی ـ حمایت مالی از آن‌ها جهت ترویج وهابیت در خارج مرزها ـ مقابله با نفوذ ایران، شیعیان و سایر رقبا در منطقه ـ جریان سلفی میانه‌رو ـ همکاری با آن‌ها پس از منازعه دولت با وهابیت تکفیری با هدف عدم اتحاد این دو جریان در برابر حکومت ـ بهره‌برداری از آن‌ها پس از وقایع 11 سپتامبر جهت ترمیم چهره بین‌المللی حکومت سعودی ـ جریان روشنگری اسلامی ـ همراهی با آن‌ها به دلیل انطباق دیدگاه‌شان با تحولات منطقه‌ای- بین‌المللی و برخورداری از حمایت بین‌المللی ـ استفاده از آن‌ها برای کنترل وهابیت درباری و تکفیری ـ جریان لیبرال مذهبی ـ حمایت ضمنی رژیم از آن‌ها به‌دلیل فشار ایالات متحده آمریکا برای انجام اصلاحات سیاسی ـ بهره‌برداری ابزاری رژیم از آن‌ها به منظور ایجاد توازن میان آن‌ها با وهابیت جهادی و اخوانیه ـ جریان لیبرال غرب‌گرا ـ توجیه اعمال غیر اسلامی حاکمان سعودی با تأثیرپذیری از این جریان ـ استفاده از آن‌ها برای کنترل وهابیت درباری، اخوانیه و تکفیری منابع ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1."
(
, 
, 
)
