چکیده:
ماده یک کنوانسیون حقوق کودک مصوب 1989، 18 سالگی را مرز میان کودکی و بزرگسالی میداند. در عین حال به کشورهای عضو اجازه می دهد سن کمتری را در تعریف کودک اعمال کنند. استثناهایی نیز در برخی از مواد، نظیر ماده 37 در خصوص مسؤولیت کیفری وجود دارد که مجازات اعدام و حبس ابد بدون امکان آزادی را در مورد اشخاص کمتر از 18 سال، مجاز نمی داند. ماده 38 در مورد ممنوعیت کشورها در استخدام و به کارگیری افراد کمتر از 15 سال در مخاصمات مسلحانه نیز از همین قبیل است که در آنها سن خاصی برای کودک در نظر گرفته شده است و کشورها ملزم به رعایت آن شدهاند. پرسش اساسی در مقاله حاضر این است که چه معیاری به عنوان سن کودک باید مبنای عملکرد دول عضو قرار گیرد؟ مطابق رویه حاکم در جامعه بین المللی، سن کودک 18 سال است؛ اما با توجه به ابهامات موجود، لازم است این مسأله و ارتقای وضع حقوقی کودک تبیین شود تا علاوه بر رفع این ابهامات، در خصوص وضعیت حقوقی سن کودک و شرایط حقوقی حاکم بر آن مانند مسائل مربوط به اشتغال کودکان، ازدواج، شرکت در مخاصمات مسلحانه و مسؤولیت کیفری مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
پرسش اساسی در مقاله حاضر این است که چه معیاری به عنوان سن کودک باید مبنای عملکرد دول عضو قرار گیرد؟ مطابق رویه حاکم در جامعه بین المللی ، سن کودک ١٨ سال است ؛ اما با توجه به ابهامات موجود، لازم است این مسأله و ارتقای وضع حقوقی کودک تبیین شود تا علاوه بر رفع این ابهامات ، در خصوص وضعیت حقوقی سن کودک و شرایط حقوقی حاکم بر آن مانند مسائل مربوط به اشتغال کودکان ، ازدواج ، شرکت در مخاصمات مسلحانه و مسؤولیت کیفری مورد بررسی قرار گیرد.
بیان مسأله سؤال اصلی مقاله حاضر این است که : چه معیاری به عنوان سن کودک می تواند ملاک عمل قرار گیرد و آثار این معیار در جامعه بین المللی چه خواهد بود؟ آیا سن ١٨ سال می تواند به عنوان اصلی ترین معیار، تمام اهداف حقوق بشر دوستانه جامعه بین المللی را در مورد کودکان تأمین نماید؟ با توجه به اصل حاکمیت اراده ، در تعیین سن کودک، اصل بر آزادی کشورهاست که در کنوانسیون حقوق کودک نیز به آن اشاره شده است ؛ لیکن معیار ١٨ سالگی که در کشورهایی اعمال می شود که قانونشان در مورد سن کودک ساکت است .
اما در مورد تعریف اصطلاحی کودک باید به اسناد بین المللی مربوط به آن مراجعه کرد: ماده یک کنوانسیون حقوق کودک مصوب ١٩٨٩ مقرر می دارد: (کودک، هرانسان دارای کمتر از ١٨ سال سن است ، مگر آن که طبق قانون قابل اعمال در مورد کودک، سن قانونی کمتر تعیین شده باشد).