چکیده:
ساختار فعلی نظام مالیات‌های متعارف و اسلامی در ایران، سبب ایجاد ناهمگونی‌ها و ناهماهنگی‌هایی در حوزه اجرایی شده است که از جمله آنها عبارت‌اند از:پرداخت‌های موازی و بعضا چندگانه مالیات‌های متعارف و اسلامی توسط مردم، مخارج موازی و غیر هماهنگ دولت و مراجع معظم تقلید، کم توجهی بخشی از جامعه به پرداخت وجوهات شرعی و بخشی دیگر به مالیات، غفلت از دو منبع مهم از مالیات‌های اسلامی یعنی زکات و خمس در تأمین بودجه کشور به منظور کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و غفلت از ظرفیت‌های فرهنگی جامعه به منظور کاهش فرار مالیاتی. رسالت اصلی این تحقیق پاسخ به این سؤال است که سازوکار ورود خمس و زکات به نظام مالیاتی ایران، باید از چه الگویی پیروی نماید تا ناهمگونی‌ها وناسازگاری‌های موجود در ساختار فعلی را مرتفع سازد؟ در واقع این تحقیق به دنبال آن است که ضمن ارائه تصویری روشن از ظرفیت بالقوه بالای خمس و زکات در ایران، سازوکاری را طراحی نموده است که به واسطه آن اولا ساختاری منسجم، یکپارچه و سازگار برای نظام مالیات‌های اسلامی و متعارف ایجاد نماید، ثانیا به واسطه این ساختار، مشکلات مربوط به ساختار فعلی را مرتفع نماید. این پژوهش ضمن نقد نگاه‌های رایج در این حوزه، سازوکاری را به صورت اکتشافی ارائه کرده است.
The existing structure of Islamic and conventional taxes in Iran، has been caused different disparities and inconsistencies in practice: The parallel and sometimes multiple payment of Islamic and conventional taxes by individual; parallel and sometimes uncoordinated expenditures of taxes by government and Maraje; Zakat، Khums and taxes evasion; ignoring the two sources of the Islamic taxes (Zakat and Khums) to reduce oil revenues dependency and finally ignoring the cultural aspect of Islamic taxes to reduce tax evasion are the most important part of disparities. The main purpose of this research is to answer this question: “how to design the mechanism of Khums and Zakat entry to the tax regime in Iran and overcome the inconsistency and disparities in existing structure?” In Fact this research give a clear image of potential capacity of Khums and Zakat in Iran and use philosophical and Jurisprudential principals of Islamic Taxes to design a mechanism that firstly create an integrated، coherent and consistent structure، and secondly overcome the problems with the existing structure . The mechanism is presented in this research as a structure.
خلاصه ماشینی:
com"/><FootNote No="57" Text=""/> تاریخ پذیرش: 30/10/94 چکیده است که از جمله آنها عبارت‌اند از: پرداخت‌های موازی و بعضا چندگانه مالیات‌های متعارف و اسلامی توسط مردم، مخارج موازی و غیر هماهنگ دولت و مراجع معظم تقلید، کم توجهی بخشی از جامعه به پرداخت وجوهات شرعی و بخشی دیگر به مالیات، غفلت از دو منبع مهم از مالیات‌های اسلامی یعنی زکات و خمس در تأمین بودجه کشور به منظور کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و غفلت از ظرفیت‌های فرهنگی جامعه به منظور کاهش فرار مالیاتی.
هدف اصلی این تحقیق پاسخ به این سؤال بود که سازوکار ورود خمس و زکات به نظام مالیاتی ایران، باید از چه الگویی پیروی نماید تا ناهمگونی‌ها و ناسازگاری‌های موجود در ساختار فعلی را مرتفع سازد؟ در این تحقیق ضمن ارائه تصویری روشن از ظرفیت مناسب و قابل‌قبول خمس و زکات در ایران و با تکیه بر برخی از مبانی فقهی و فلسفی مالیات‌های اسلامی، سازوکاری را طراحی نمودیم اولا ساختاری منسجم، یکپارچه و سازگار برای نظام مالیات‌های اسلامی و متعارف ایجاد نماید، ثانیا به واسطه این ساختار، مشکلات مربوط به ساختار فعلی را مرتفع نماید.
ضمن اینکه بسیاری از مقلدین آنها حتی پس از اجرای این سیستم باز هم می‌توانند به صورت مستقیم خمسشان را به مرجع تقلیدشان بدهند و اگر مرجع تقلید اجازه ندهد موظف به پرداخت خمس به ایشان هستند و از آنجا که نیازهای حوزه‌های علمیه را ولی‌فقیه تأمین می‌کند چه بسا که به لحاظ مالی باعث تقویت مراجع نیز شود.
(
, 
, 
)
