چکیده:
ذرت دانه ای پس از گندم و جو به عنوان سومین محصول استراتژیک کشاورزی در جهان ، اهمیت دارد . در ایران نیز این محصول به عنوان منبع اصلی تامین انرژی در تغذیه ی طیور دارای اهمیت است . در این پژوهش با استفاده از روش برنامه ریزی خطی ، مزیت نسبی ذرت دانه ای با استفاده از داده های سال 1383-84 در شهرستان های مناطق سرد خشک و نیمه خشک استان فارس مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج بدست آمده از برآورد شاخص های مزیت نسبی نشان داد ، با وجود اینکه ذرت دانه ای در همه ی شهرستان های مورد مطالعه ی استان فارس دارای مزیت نسبی است ، تنها در شهرستان نیریز سطح زیر کشت محصول ذرت دانه ای در الگوی بهینه ی کشت ، افزایشمییابد . همچنین مقایسه ی الگوی بهینه ی کشت ناشی از مدل های برنامه ریزی خطی با رتبه بندی محصولات بر اساس شاخص های مزیت نسبی بیانگر آن بود که محدودیت و میزان دسترسی به منابع ، منجر به انتقال مزیت نسبی در تولید ، از محصولی به محصول دیگر می شود . عامل هایی همچون سیاست های حمایتی ، تناوب زراعی و محدودیت منابع نیز می تواند در مزیت نسبی ، ترکیب و مقدار بهینه ی کشت ، کارآمد باشند..
After Wheat and Barley, Corn is the third important crop in the word
and Iran , corn is used mainly for feeding livestocks. In this study
comparative advantage of corn in comparison with other competiting crops
was investigated applying Linear Programming to 2004-2005 data in arid
and Semi-arid of fars province. Results showed corn has comparative
advantage in Fars province except in Neyriz. In addition, comparing
optimum cultivation pattern resulted from Linear programming models with
crops rating based on comparative advantage indices indicated that
restriction in availability of resources, variable cost of tradable and nontradable
inputs and yield will lead in shifting comparative advantage from
one crop to another. Factors such as supporting policies, rotation, and
resource constraint might also have effect on comparative advantage of
crops and optimum cropping pattern.
خلاصه ماشینی:
"نتایج بدست آمده از برآورد شاخص های مزیت نسبی نشان داد ، با وجود اینکه ذرت دانه ای در همه ی شهرستان های مورد مطالعه ی استان فارس دارای مزیت نسبی است ، تنها در شهرستان نیریز سطح زیر کشت محصول ذرت دانه ای در الگوی بهینه ی کشت ، افزایش ١به ترتیب دانشجوی کارشناسی ارشد، استادیار و دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران ∗ نویسنده ی مسئول sss_abedi@yahoo.
مطالعات متعددی در زمینه ی بررسی مزیت نسبی انجام شده است : فلاحی و چیذری (١٣٨٦) ، فرقانی و کیانی راد (١٣٨٤)، عزیزی و یزدانی (١٣٨٣)، محمدی (١٣٨٣)، نجفی و میرزایی (١٣٨٢) ، سلامی و پیش بهار (١٣٨٠)، شهاب الدین و دوروش (٢٠٠٢) ، داچین (٢٠٠٣) و زنگ و همکاران (٢٠٠٢) که نتایج بدست آمده از آن ها نشان می دهد مزیت نسبی به موجودی منابع و عوامل تولید ، شیوه ی تولید ، پیشرفت فناوری ، مهارت نیروی انسانی و کارایی نهاده ها وابسته است .
نتایج بدست آمده از برآورد شاخص مزیت نسبی (DRC) نشان داد ، با وجود اینکه ذرت دانه ای در همه ی شهرستان های مورد بررسی استان فارس دارای مزیت نسبی است ، سطح زیرکشت آن نسبت به حالت فعلی در شهرستان نیریز در دو حالت وجود و عدم وجود تناوب افزایش و در سایر شهرستان ها کاهش یافته است که این امر می تواند به دلیل کمبود منابع در دسترس در شهرستان های یاد شده باشد ."