چکیده:
در فرایند تربیت، مربیان که به لحاظ کسب شایستگی های فردی و جمعی و وصول به مرتبه شایسته ای از حیات طیبه مسوولیت کمک به هدایت متربیان را به عهده گرفته اند، نقش اصلی را در طراحی و انجام تدابیر و اقدامات زمینه-ساز تکوین و تعالی پیوسته هویت متربیان به عهده دارند و گام نخست و محوری در این فرایند را با فراهم آوردن شایسته مقتضیات رشد متربیان و رفع و دفع موانع آن برمی دارند. این مقاله با هدف بررسی شایستگی ها و صلاحیت-های مورد نیاز معلمان در تربیت اجتماعی و سیاسی دانش آموزان مبتنی برآموزه های اسلامی تدوین شده است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است. از منابع و متون کتابخانه ای جهت گردآوری و بررسی اطلاعات استفاده شده است. مبنای نظری تحقیق حاضر، آموزه های اسلامی و متون و منابع معتبر بوده است. یافته های تحقیق حاضر در زمینه کسب شایستگی ها مورد نیاز معلمان در تربیت سیاسی و اجتماعی که مستخرج از متون معتبر و اسناد ارزش مندی همچون قرآن کریم و نهج البلاغه بوده است، عبارتند از: داشتن تربیت اخلاقی و ایمانی، مسوولیت پذیری، عدالت تربیتی، داشتن بصیرت و آینده نگری، ظلم ستیزی و نفی استکبار، آراستگی باطنی و ظاهری، اعتدال و میانه روی و قانون مندی و پرهیز از خودمحوری و قانون گریزی.
خلاصه ماشینی:
"هدف عالی نظام آموزش و پرورش ایران نیز با تکیة عمده بر مکتب اسلام و معارف غنی فرهنگ آن ناظر بر رشد همه جانبه ابعاد شخصیت انسان است و نظام برنامه‌ریزی و اجرایی آموزش و پرورش کشور باید به گونه‌ای باشد که با توجه به منابع مهم مادی و معنوی جامعه و با بهره‌گیری از شیوه‌ها و راهبردهای مؤثر و کارامد، در تربیت نسلی بکوشد که اعتقاد به مبانی دین اسلام، عمل نمودن به احکام و آداب الهی و برخورداری از سجایا و فضایل اخلاقی، سرلوحة همة فعالیت‌ها و سرفصل تمامی رفتارهای فردی و اجتماعی آن نسل قرار گیرد.
بنابر این، مقالة حاضر با اهمیت و ضرورت بر این مسألة مهم و حیاتی نگاشته شده است و تعیین شایستگی‌های مورد نیاز معلمان در تربیت سیاسی و اجتماعی دانش‌آموزان مبتنی بر آموزه‌های اسلامی را مهم‌ترین هدف خود قرار داده است.
با توجه به این اصل مهم در حوزة تربیت اجتماعی و سیاسی و تأکید ویژة آموزه‌های اسلامی بر این مقولة مهم و اثرگذار و این که قرآن کریم با صراحت تمام یکی از اهداف مهم بعثت پیامبران: را استقرار عدالت و گسترش آن اعلام فرموده است؛می‌توانیم بر این نکته تأکید کنیم که از اصول اساسی صلاحیت و شایستگی معلمان جهت تأثیرگذاری بر دانش‌آموزان همین عدالت‌محوری خواهد بود.
ـ نویسندگان مقاله با کنکاش در متون معتبر، به ویژه با تکیه بر قرآن کریم و نهج‌البلاغه، به چند شاخص در زمینة تربیت سیاسی و اجتماعی اشاره و هر کدام از آنها را برای معلمان مهم و بلکه ضروری می‌دانند که عبارتند از تربیت اخلاقی و ایمانی، مسؤولیت‌پذیری، عدالت تربیتی، داشتن بصیرت و دوراندیشی،ظلم‌ستیزی و نفی استکبار، آراستگی باطنی و ظاهری، قانون‌پذیری به جای قانون‌گریزی و خودمحوری و اعتدال و میانه‌روی، هم در گفتار و هم در رفتار."
(
, 
, 
)
