چکیده:
امروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان پارادایم غالب توسعه، رویکردی است که در کانون توجه محافل علمی قرار گرفته است. طیف بالای همایشها و آثاری که در رابطه با توسعه پایدار شکل گرفتهاند گویای فراگیری این مفهوم در عرصه بینالمللی است. در همین راستا لازم است که مدیریت و برنامهریزی روستایی در این مسیر کانالیزه شده و تمهیدات لازم در رفع موانع موجود اندیشیده شود. انتخاب شاخصهای متناسب با شرایط محلی و ایجاد چهارچوبی برای طرح معرفهای پایداری، پیش نیاز تبیین سطح پایداری در فرآیند توسعه روستایی و تحلیل شکاف نسبت به وضعیت پایدارتر، محسوب میشود. در کار تحقیقی حاضر، طرح وضعیت شاخصها و معرفهای توسعه پایدار در رابطه با هر روستای واقع در دهستان مورد مطالعه، در چهارچوب یک ماتریس ساختاری صورت گرفته و از طریق گردآوری اطلاعات ثانویه و همچنین تولید اطلاعات از طریق استفاده از پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز در ماتریس، تهیه و جایگذاری شده است. در ادامه با استفاده از روش موریس، به سطح بندی میزان پایداری روستاها و تعیین شکاف موجود در فرا راه دستیابی به وضعیت پایدارتر پرداخته شده است. نتیجه حاصل از تحلیل از یک سو گویای وضعیت چالش برانگیز پایداری و از سوی دیگر نشانگر وجود تفاوتهای بارز در میان روستاهای دهستان به لحاظ سطح پایداری است. همچنین تحلیل میزان همبستگی میان سطح پایداری در روستاهای دهستان و فاصله آنها از مراکز اداری - اقتصادی درجه ضعیفی از همبستگی معکوس را نشان میدهد. این امر میتواند نشانگر آن باشد که با بهبود وضعیت ارتباطی در سطح دهستان، عاملیت تاثیر نزدیکی به مراکز اداری اقتصادی در بالا رفتن درجه پایداری یک روستا نسبت به روستاهای دیگر، کمرنگ شده است.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر، حاصل کنکاش و بررسیهایی است که طی آن تعدادی از شاخصها و معرفهایی که در ذیل ابعاد اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی توسعه پایدار روستایی مطرح هستند در یک ماتریس ساختاری سازماندهی شده و با گردآوردی وضعیت روستاهای مورد مطالعه در دهستان گوگ تپه به لحاظ این شاخصها به تعیین میزان شکافی که فرا راه روستاهای دهستان در مسیر رسیدن به یک وضعیت پایدارتر وجود دارد، پرداخته شده است.
در این راستا در تحقیق حاضر سعی میشود، به سوالهای اساسی زیر پاسخ داده شود: - با توجه به شاخصهای توسعه پایدار چگونه میتوان به تحلیل شکافی پرداخت که فرا راه روستاهای دهستان گوگ تپه در مسیر توسعه پایدار قرار دارد؟ - چه ارتباطی بین فاصله روستاها از مراکز اداری و اقتصادی (مراکز اداری و سیاسی فعال در شهر بیله سوار) و وضعیت آنها به لحاظ توسعه پایدار وجود دارد؟ 3.
معرفها و شاخصهایی که در جدول (1) در زیر ابعاد اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی مطرح میشوند همان معرفها و شاخصهایی هستند که در راستای ارزیابی سطح پایداری، به جمع آوری اطلاعات در رابطه با آنها اقدام شد تا در ادامه وضعیت هر یک از روستاها با توجه به این شاخصها، مورد سنجش قرار گیرد.
معرفها و شاخصهای مورد استفاده در ارزیابی سطح پایداری (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به آن که توسعه پایدار در ابعاد اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی آن دارای گستره وسیعی از معرفها است و پردازش اطلاعات زیادی را به دنبال دارد، برای جلوگیری از افزایش حجم اطلاعات درقالب یک ماتریس، ابتدا ماتریسهای جداگانهای در رابطه با هر یک از ابعاد یاد شده تشکیل شده در انتهای کار نتایج بدست آمده در رابطه با هر ماتریس با همدیگر تلفیق گردید.