چکیده:
موضوع ملک و مالکیت در اموال فکری دارای اهمیت زیادی است به گونه ای که با تحلیل درست یا غلط می توان گستره اموال و مالکیت را تا مرزهای اموال فکری توسعه داد و یا بین اموال مادی و فکری قائل به تفکیک شد. این مقاله با هدف بسط دامنه حقوقی اموال و مالکیت در حوزه اموال فکری نگارش شده است. در این مقاله معنا، مفهوم، ماهیت و انواع ملک و مالکیت مورد بحث قرار گرفته و از این چهار جهت به موضوع مورد بحث پرداخته شده و در هر قسمت، وضعیت حقوقی اموال فکری مورد ارزیابی قرار گرفته است. آنچه در این مقاله مورد تاکید و تایید قرار گرفته، عدم تفاوت وضعیت حقوقی ملک و مالکیت اموال فکری با دیگر اموال شناخته شده و دارای سابقه در فقه سنتی است. وجود عنصر فایده و منفعت و همچنین عنصر کمیابی در اموال فکری نشانگر همسانی انواع اموال مادی و فکری است.
The issue of property ad ownership of intellectual properties enjoys a very high significance، for through a proper or a wrong analysis one can extend the limits of property and ownership to the borders of intellectual properties or make a distinction between material and intellectual properties. The present article is an attempt to explain the legal domain of property and ownership in the field of intellectual properties. Hence، the meaning، concept، nature، and different types of ownership and property have been explained and the issue has been studied in the light of these four aspects، i.e. the legal condition of intellectual properties has been discussed with regard to each aspect. The main hypothesis of the present paper is: there are no differences between the legal condition of intellectual property and ownership with other types of properties. There are jurisprudential precedents supporting this hypothesis. The existence of the element of utility and benefit as well as scarcity in intellectual properties marks the similarity between material and intellectual properties.
خلاصه ماشینی:
مبحث اول : معنای ملک و مالکیت ١ ) ملک قانون مدنی از ملک و مالکیت هیچ تعریفـی ارائـه نـداده لـیکن از اوصـاف و آثـاری کـه بـرای آن استنباط میشود، میتوان تعریف حق مالکیت را به دست آورد اما حقوقدانان و فقها از دیدگاه های مختلف به تعریف و بیان معنای ملک پرداخته اند: اصلاح سوم ١٣٩٤/٤/٢٣ 25 ملک عبارت است از اختیار قانونی شخص بر اشیاء یا اموال یا اشخاص دیگر و در همین معنـی وسیع ، اصطلاح «ملکیت بضع » یعنی سلطۀ زوج بر رابطۀ زوجیت با زن معین و آثار آن ، به کار رفتـه است .
٢. ماده ٣٢٠ قانون مدنی 34 واگذاری مالکیت منفعت در آثار ادبی، علمی و هنری سی سال است یـا بـر اسـاس مـادة ١٣ قـانون مذکور مالکیت منفعت اثر سفارشی حداکثر سی سال از زمان تاریخ پدیدآمدن به سـفارش دهنـده منتقل میشود و همچنین است در اثرهای سینمایی و عکاسی و موارد متعلق به اشخاص حقوقی که این محدودیت سی ساله در انتقال مالکیت منفعت وجود دارد.
اینکه گفته شود در مالکیت عمومی، مالکان ، افراد جامعه یا کشور هستند و دیگران نمیتواننـد از آن استفاده کنند در حالی که در اثر فکری با ورود به حوزة عمومی، همۀ افراد دنیا مـیتواننـد از آن بهره گیرند، کلام دقیقی نیست چراکه اصل مالکیت عمومیبا تأکید بر مالکیـت ، هـم در امـوال مادی و هم فکری مربـوط بـه همـان جامعـه یـا کشـور اسـت لـیکن اسـتفاده از مـالی کـه مالکیـت عمومیپیدا کرده برای عموم مردم دنیا مجاز و غیر قابل ممانعت است ، چه آن مال مادی باشد و چه فکری.