چکیده:
با توجه به اینکه فرآیندهای طبیعی و به دنبال آن بحران های ناشی از آن اثرات منفی بر زندگی انسـان داشـته انـد، همواره برنامه ریزان و کارشناسان به دنبال کم کـردن اثـرات ایـن گونـه بلایـا بـر جنبـه هـای اقتصـادی، اجتمـاعی و زیست محیطی زندگی بشر بوده اند. ازنظر هدف این پژوهش در راسـتای شناسـایی، تحلیـل و تبیـین علـل ، اثـرات و پیامدها و سازوکارهای مدیریت زیست محیطی بحران خشک سالی صورت گرفته ، همچنین این پـژوهش بـه بررسـی نقش و جایگاه مدیریت زیست محیطی در کاهش اثرات بلایای طبیعی به ویژه پدیده هایی که در طولانیمدت تاثیرات منفی و گاه جبران نشدنی را بر محیط وزندگی انسان به ویژه جوامع آسیب پذیر روستایی بـر جـای مـیگـذارد ماننـد خشک سالی را بررسی میکند. بر این اساس روش این تحقیق ترکیبی (توصیفی- تحلیلی و پیمایشـی) اسـت . حجـم جامعه نمونه شامل ٢٨٥ نفر است که این تعداد را با استفاده از روش کوکران محاسبه نمـوده و از طریـق پرسشـنامه به عنوان ابزار گردآوری داده ، موردبررسی قرارگرفته . روایی و پایایی پرسشنامه نیز از طریق ارائه ٤٠ پرسشـنامه اولیـه به جامعه نمونه و محاسبه ی آلفای کرونباخ آن که ٠.٩٩٢ میزان را نشان میدهد، نشانگر روایی و پایایی مطلوب ابـزار گردآوری داده های این پژوهش است . پس از گردآوری داده ها از نرم افزار SPSS برای تحلیل داده ها بر اسـاس روش تحلیل عاملی بهره گرفته شده . نتایج مربوط به تحلیل عاملی علل آسیب پذیری در برابر خشـک سـالی بـه اسـتخراج ٤ عامل شامل (هیدرولوژی، زیسـت محیطـی، کشـاورزی و هواشـناختی) انجامیـده کـه بـه ترتیـب ٤٢.٤٥٢، ٢١.٢٧١،
خلاصه ماشینی:
"در پژوهش حاضر محقق به دنبال آن است که به شناسایی، تحلیل و تبیین علل ، اثرات و پیامدها و سازوکارهای مدیریت زیست محیطی بحران خشک سالی بپردازد، همچنین این پژوهش بـه بررسـی نقـش و جایگـاه مدیریت زیست محیطی در کاهش اثرات بلایای طبیعی به ویژه پدیده هایی که در طولانیمـدت تـأثیرات منفـی و گـاه جبران نشدنی را بر محیط وزندگی انسان به ویژه جوامع آسیب پذیر روستایی بر جای میگذارد مانند خشـک سـالی را با ارائه مدلی مفهومی دنبال مینماید.
جدول ١- متغیرهای پژوهش درروند تحلیل عاملی متغیرهای پژوهش کاهش پوشش گیاهی تشدید خشک سالی در نواحی روستایی کمبود منابع آبی کاهش تنوع گونه های گیاهی آبیاری نامناسب افت آب های زیرزمینی نامناسب شدن خاک عدم استفاده از ارقام مقاوم به خشکی بد شدن کیفیت آب خسارت به حیات وحش کاهش تولیدات کشاورزی افزایش هدر رفت آب افزایش آفات و بیماریهای گیاهی، حیوانی و انسانی ضعف آموزش های ترویجی فقدان امکانات لازم جهت ذخیره سازی آب موجود افزایش آتش سوزی کاهش محصولات قابل کشت در منطقه افزایش آلودگی هوا و گردوغبار کاهش رویش گیاهان دارویی زیستن در موقعیت اقلیمی خشک و نیمه خشک فقدان وجود نظام هشداردهنده و پیش آگاهیهای لازم هواشناسی افزایش نوسانات دما کاهش بارش ها در منطقه یافته های تحقیق تحلیل عاملی علل عمده آسیب پذیری زیست محیطی جوامع روستایی در برابر خشک سالی بر اساس یافته های حاصله مقدار KMO برای علل عمده آسیب پذیری برابر با ٠."