پژوهشی در سیر تکاملی نظریه ولایت فقیه در اندیشه علمای شیعه مقاله

اندیشنامه ولایت بهار و تابستان 1394 - شماره 1 (‎20 صفحه - از 47 تا 66 )

کلیدواژه ها: امام خمینی هویت گفتمان غیریت‌سازی فقیه ولایت شیعه امام امام‌خمینی ( ره ) سیاسی حکومت نظریه اسلامی

چکیده:

تعریف «دیگری» برای بازشناسی «خود»، ضرورتی انکارناپذیر جهت بازسازی و باز‌شناسی هر «هویتی» است؛ در این میان اندیشه‌های امام خمینی(ره) به‌مثابه یک چارچوب هویت‌ساز برای هر فرد مسلمان، توجهی ویژه به فرایند ساخت دیگری یا «غیریت‌سازی» داشته است. تحقیق پیش‌رو درصدد بازشناسی این فرایند در گفتمان سیاسی امام خمینی(ره) برآمده و غیریت‌های تعریف‌شده در اندیشه ایشان را که مبتنی بر اصل اسلامی توحید بوده، بازتعریف کرده است. این غیریت‌ها که از نفس سرکش آدمی تا استکبار جهانی را شامل می‌شود، هویتی جدید برای انسان مسلمان به ارمغان می‌آورد که هم‌زمان زندگی زمینی و آسمانی بشر را دنبال می‌کند.

خلاصه ماشینی:

"460ق) شیخ طوسی در جایی بیان می دارد: «و اما الحکم بین الناس و القضاء بین المختلفین فلا یجوز ایضا الا لمن اذن له سلطان الحق فی ذلک و قد فوضوا ذلک الی فقهاء شیعتهم؛ اما داوری و حکم بین مردم و قضاوت کردن در میان اختلاف‌کنندگان جز برای کسی که ائمه هدی(ع) اجازه دادند، جایز نمی‌باشد، و این امر به فقهای شیعه واگذار شده است» (طوسی، 1390، ص301). 937ق) محقق کرکی با مسائل سیاسی و مدیریتی زمان صفوی درگیر بوده و در رساله صلاة الجمعه با عبارتی پرمضمون، شمول ولایت را بسیار گسترده می‌گیرد و نیابت مجتهد جامع‌الشرایط را به تمام امور نیابت‌بردار تسری می‌دهد: «اتفق اصحابنا علی ان الفقیه العادل، الامین الجامع الشرایط الفتوی المعبر عنه بالمجتهد فی الاحکام الشرعیة، نائب من قبل ائمة الهدی(ع) فی حال الغیبة فی جمیع ما للنیابة فیه مدخل؛ همه علمای شیعه در این اتفاق‌نظر دارند که فقیه عادل، امین و جامع شرایط فتوا دادن که از آن به مجتهد در احکام شرعی تعبیر می‌شود، در دوران غیبت از جانب ائمه (ع) نایب است در تمام چیزهایی که نیابت‌بردار است» (محقق کرکی، بی‌تا، ج 1، ص، 142). 1371) آیت‌الله خویی از شیوه تحلیل عقلی و دلیل لبی و قدر متیقن برای اثبات حکومت در عصر غیبت استفاده می‌کند: «اجرای حدود که در برنامه انتظامی اسلام آمده، همانا در جهت مصلحت همگانی و سلامت جامعه تشریع گردیده است تا جلوی فساد گرفته شود و تبهکاری و سرکشی و تجاوز، نابود و ریشه‌کن گردد و این مصلحت نمی‌تواند مخصوص به زمانی باشد که معصوم حضور دارد؛ زیرا وجود معصوم در لزوم رعایت چنین مصلحتی که منظور سلامت جامعه اسلامی است، مدخلیتی ندارد."

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود