چکیده:
ویژگی عمده سیاست خارجی ترکیه در دوران پس از جنـگ سـرد توجـه بـه منـاطق پیرامونی و به ویژه کشورهای اسلامی میباشد. ترکیه در حال کشف مناطقی اسـت کـه بـه لحاظ تاریخی و فرهنگی با آن ها قرابت زیادی دارد. تحت تاثیر مشترکات فرهنگی از قبیل دین و تاریخ مشترک و همچنین پتانسیل این مناطق برای سـرمایه گـذاری و کسـب سـود اقتصادی، ترکیه سیاست خارجی خود را در جهت افزایش حضور و تاثیرگذاری در مناطق پیرامونی اش پیریزی نموده است . مسلما تحـولات داخلـی ترکیـه نیـز بـر جهـت گیـری سیاست خارجی این کشور تاثیر عمدهای گذاشته است . عدم تناسب ایدههای ارائه شـده از سوی آتاتورک با هویت فرهنگی و اجتماعی مردم ترکیـه و تـاثیر عوامـل خـارجی چـون انقلاب اسلامی ایران باعث شد تا پس از جنگ سرد احزاب اسلام گرا بیشترین سهم را از قدرت سیاسی در ترکیه داشته باشند. این احزاب در تغییر جهت گیـری سیاسـت خـارجی ترکیه به سمت کشورهای اسلامی که از آن تحت عنوان «نگرش به شرق» نیز یاد میشـود نقش اصلی را داشته اند. در این مقاله پس از بررسی زمینه هـای تحـول سیاسـت خـارجی ترکیه پس از جنگ سرد، روند منطقه گرایی جدید ترکیـه بـا تاکیـد بـر نقـش مولفـه هـای فرهنگی و اقتصادی مورد بررسـی قـرار خواهـد گرفـت . ایـن مقالـه بـا اسـتفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام شده است .
خلاصه ماشینی:
منطقه گرایی جدید در سیاست خارجی ترکیه پس از جنگ سرد (با تأکيد بر مؤلفه هاي فرهنگي و اقتصادي) 1 دکتر محمدصادق کوشکي 2 مصطفي رنجبر محمدي چکيده ويژگي عمده سياست خارجي ترکيه در دوران پس از جنـگ سـرد توجـه بـه منـاطق پيراموني و به ويژه کشورهاي اسلامي ميباشد.
تحت تأثير مشترکات فرهنگي از قبيل دين و تاريخ مشترک و همچنين پتانسيل اين مناطق براي سـرمايه گـذاري و کسـب سـود اقتصادي، ترکيه سياست خارجي خود را در جهت افزايش حضور و تأثيرگذاري در مناطق پيراموني اش پيريزي نموده است .
٢- فروپاشي شوروي و پايان جنگ سرد هرچند پايان جنگ سرد اهميت استراتژيک ترکيه براي غرب را تا حـدي کـاهش داد اما درعين حال امکاناتي تازه پيش روي ساير کشورهاي منطقه ، به خصوص ترکيـه European Perceptions of Turkish"jge، Mu ̧kkelesucKu &kcan، Talip ucKu .
ب) رويکرد سياست خارجي ترکيه در خصوص مناطق پيراموني پس از جنگ سرد روند روابط منطقه اي ترکيه پس از جنگ سرد را ميتوان به سه دوره تقسيم بندي کرد: ١- نگاه به مناطق پيراموني بر مبناي اروپا محوري و انديشه هاي مبتني بر قوم گرايي گرچه دولت ترکيه از مدتها پيش برنامه پيوستن به اتحاديـه اروپـا را بـه عنـوان سياست رسمي خود دنبال ميکرد و اين امر بيشتر در آموزههاي ناسيوناليستي ريشـه داشت که ترکيه را بخشي از تمدن غرب ميدانست و در پي پيوستن به آن بود اما بـا فروپاشي شوروي وسوسه آرمانهاي پانترکي نيز بر سياست خارجي ترکيه سايه افکند.