چکیده:
پرورش کرامت انسانی را می توان به عنوان یکی از مهم ترین اهداف در نظام تربیتی اسلام در نظر گرفت. منظور، نه کرامت ذاتی انسان، بلکه کرامت اکتسابی مراد است. شاید بتوان ادعا نمود که غایت همه فعالیت های تربیتی شکوفا ساختن و بالفعل رساندن این نوع کرامت در ساحت وجودی انسان می باشد. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، از بین عوامل گوناگون تاثیرگذار بر پرورش کرامت، عاملیت «خانواده» و «مدرسه» را مورد بررسی قرار داده است که نقشی ویژه در پرورش کرامت اخلاقی آنها ایفا می نمایند. برهمین اساس در یک سو، «توجه به جنبه الگویی والدین»، «رابطه عاطفی والدین و فرزندان» و «اعتدال در محبت ورزی» در خانواده؛ و در سوی دیگر، «توجه به اهداف تربیت» و «الزامات اخلاقی مربیان و رابطه آنها با متربیان» و نیز عامل «دوستان و همسالان» در مدرسه، از جمله مولفه هایی هستند که متناسب با ویژگی های خانواده و مدرسه، محوریت یافته و در شکوفایی و پروراندن کرامت اخلاقی فرد اثرگذار خواهند بود.
خلاصه ماشینی:
"اکنون و با الهام از نقش تعلیمی انبیای الهی و نوع روشی که در فرایند هدایتگری خویش از آن بهره جسته اند، می توان به واقعیتی بسیار مهم اشاره نمود و آن اینکه معلمان و مربیان در نظام آموزشی اسلامی نیز باید همواره این مهم را در سرلوحه آموزش و تربیت خویش قرار دهند؛ یعنی با گفتار و رفتار خود، دانش آموز را متوجه نمایند که او به عنوان خلیفه الله موجودی اشرف و باکرامت است و این گوهر کرامت با هیچ چیزی در این دنیا قابل معاوضه نیست.
بنابراین، می توان نتیجه گرفت که مهم ترین امری که معلم در راستای رسالت تربیتی خویش و به طور خاص در جهت کرامت بخشی به متربی، دایم باید مدنظر خود قرار دهد، التزام به فضایل و بایسته های اخلاقی و اجتناب از رذایل و صفات ناپسند، بخصوص در روابط خود با شاگردان و متربیان می باشد.
همچنین امام خمینی قدس سره در تفسیر آیه شریفه «لقد من الله علی المؤمنین إذ بعث فیهم رسولا من أنفسهم یتلوا علیهم آیاته ویزکیهم ویعلمهم الکتاب والحکمة وإن کانوا من قبل لفی ضلال مبین» (آل عمران: 164) (خدا بر اهل ایمان منت گذاشت، رسولی از خودشان در میان آنان برانگیخت که بر آنها آیات خدا را تلاوت کند و نفوسشان را پاک گرداند و به آنها کتاب و حکمت بیاموزد؛ هرچند قبلا در گمراهی آشکار بودند)، می گوید: «خدای تبارک و تعالی در یک سطح، آموزش و پرورش را ذکر می فرماید و در هیچ چیز از امور دنیایی، خدا نفرموده است که من منت بر مردم گذاشتم، لکن در مورد تعلیم و تربیت با تعبیر منت گذاشتن بر مردم می فرماید: منت گذاشته و پیغمبر را برای آموزش و پرورش فرستاده، و پرورش را قبل از آموزش ذکر می فرماید» (موسوی خمینی، 1379، ج 12، ص 212)."