چکیده:
بررسی سیر تحول مفهومی بزه دیده در طول زمان، بیانگر تحول این مفهوم در طول زمان و ظهور چهار گرایش متفاوت در این حوزه است که در پاسخ به نیازهای نظام عدالت کیفری در خصوص بزه دیدگان ایجادشده است. این چهار گرایش عبارت اند از : بزه دیده شناسی عمومی، ٢- بزه دیده شناسی کیفری یا کنش متقابل، ٣- بزه دیده شناسی انتقادی و ٤- بزه دیده شناسی قانونی. رویکرد چهارم که درواقع رهیافت نوین بزه دیده شناسی است، درصدد آن است تا با بررسی خصوصیات و ویژگی های بزه دیده، الگوی بزه دیدگی و تکرار این الگوها به نیم رخ جنایی بزه کار دست یافته و از این طریق به کمک تحقیقات جنایی پلیس و کارآگاهان بشتابد. بزه دیده شناسی قانونی در برابر اصل نظری، یک اصل کاربردی است. این نحله از بزه دیده شناسی با اتخاذ رویکرد تازه ای از بزه دیده شناسی، ضمن بررسی هنجارمند و فردنگر بزه دیدگان جرائم خاص، ترسیم تمام رخ الگوی بزه دیدگی و کشف فهرستی از ویژگیهای جامع بزه دیده مانند شرایط فیزیکی، زیستی، ذهنی، اجتماعی، آموزشی، شغلی و شخصیتی وی هنگام بزه دیدگی تلاش می کند تا ضمن برآورد نیم رخ جنایی بزه کار استانداردهایی جامع و فراگیر برای کشف سریع تر جرائم مشابه ایجاد و همچنین با شناسایی مدل های پنهان و مشکوک بزهدیدگی به پیشگری از جرم کمک نماید. رهیافت مذکور با جمع آوری اطلاعات اولیه و تشکیل یک پروفایل آگاهانه برای بزه دیده درواقع بخش های عمده ای از پازل ویژگی های شخصیتی، سنی، اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی و ... بزه کار را نیز حل می کند و در نظر گرفتن و تفسیر اظهارات و تجربه بز ه دیدگان خاص به صورت علمی در تلاش است تا به سوالات تحققی و مرتبط با کشف و اثبات ارتکاب جرم پاسخ دهد.