چکیده:
رسالت عظیم دانشگاه در این امر نهفته است که با تولید دانش نیازهای علمی ، اجتماعی ، سیاسی ، مادی و مانند اینها را در جامعه تامین و با مدیریت درست ، شرایط و زمینه های دانش آفرینی را فراهم سازد. در این مطالعه تلاش شد تا با بهره گیری از روش شناسی کیفی ، عوامل مرتبط با دانش آفرینی در دانشگاهها شناسایی شوند. با توجه به اهداف پژوهش از روش تحقیق کیفی اکتشافی استفاده شد. بدین منظور با استفاده از روش مصاحبه اکتشافی نیمه ساختار یافته با ١٤ نفر از متخصصان در زمینه دانش آفرینی ، اطلاعات گردآوری و با استفاده از روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد. عوامل مرتبط با دانش آفرینی دانشگاهی در سه بعد عوامل سازمانی ، فردی و پشتیبانی دسته بندی شد که در مجموع ١٩ مولفه داشت . این عوامل در قالب فرهنگ دانش آفرینی، ساختار توانمندساز، شبکه دانش ، توسعه منابع انسانی، فرصت مطالعاتی ، دوره های تحصیلات تکمیلی ، مدیریت مشارکتی ، ارتباطات میان رشته ای، سرمایه اجتماعی ، خلاقیت ، اخلاق حرفه ای، توانایی مدیریت زمان ، انگیزش ، یادگیری فردی ، مسئولیتهای تدریس ، مهارتهای پایه برای دانش آفرینی ، عوامل سخت افزاری و نرم افزاری ،کتابخانه و آزمایشگاه شناسایی شدند.
خلاصه ماشینی:
مسئله مهم اين است که هر چند دانشگاهها در عصر کنوني مهم ترين مراکز توليد دانش و تربيت نيروي انساني متخصص به شمار ميروند و از نظر سازمان يونسکو نيز مهم ترين رسالت دانشگاه خلق دانش عنوان شده است & Hans, Guri-Rosenblit) (٢٠٠٦ ,Akliagpa، اما مجموع نتايج به دست آمده از تحقيقات در اين زمينه در خارج و داخل کشور نشان ميدهد که دانش آفريني در دانشگاهها با چالشهاي بسياري مواجه است & Ghaneirad) Ghazi, ٢٠٠٣; Javdani & Pardakhtchi, ٢٠٠٨; Dorri & Talebnejad, ٢٠٠٨; Adli, (٢٠٠٩ ,Moghtadaee &Abasszadeh ;٢٠٠٨ و تحقيق جامعي که بتواند عوامل مرتبط با دانش آفريني را در آموزش عالي و به ويژه دانشگاههاي دولتي ايران باز نمايد، تا کنون طراحي نشده است .
تسي و همکاران ,Tsai, Chai) (٢٠١٣ ,Tan &Wong, Hong با تأکيد بر ديدگاه هستي شناسي پاپر بيان ميکنند که دانش آفريني نيازمند طراحي تفکر و تسهيلات فناوري اطلاعات و ارتباطات است و شريف و همکاران (٢٠١٢ ,Sharma &Sherif, Munasinghe ) اظهار ميدارند که در محيط دانشگاه شبکه هاي باز الکترونيکي براي کسب و شبيه سازي دانش جديد و شبکه هاي بسته بين فردي براي انتقال و بهره برداري از دانش موجود بسيار مهم و اثرگذارند.
وايت و همکاران(٢٠١٢ ,Allen &White, James, Burke ) با اعتقاد به اين موضوع که فعاليتهاي پژوهشي اعضاي هيئت علمي بخشي از بروندادهاي دانش آفريني در دانشگاه است ، به اين نتيجه ميرسند عواملي که سبب ميشود عضو هيئت علمي در زمينه پژوهش موفق و به ستاره تبديل شود، عبارت اند از: دارا بودن رتبه دانشگاهي بالا(دانشيار به بالا)، مهارت مديريت زمان ، ارزشگذاري و اختصاص وقت زياد به اجراي پژوهش ، دارا بودن مسئوليتهاي تدريس کمتر و کارکردن در گروههايي که تحقيق براي آنها ارزش محسوب ميشود.