چکیده:
رده شناسی زبان که امروزه یکی از شاخه های پویا و رو به گسترش در زبان شناسی است، می کوشد از رهگذر بررسی و مقایسۀ زبان های گوناگون به تعمیم های فراگیر و در پی آن به شناخت جهانی های زبان دست یابد. به سخن دیگر، به دنبال رسیدن به یگانگی ها از راه بررسی چندگانگی هاست. تاکنون پژوهش های بسیاری در زمینۀ رده شناسی زبان انجام گرفته و کتاب های زیادی در این باره نوشته شده است. یکی از جدیدترین کتاب های این حوزه، «درآمدی بر رده شناسی زبان » به قلم ادیت موراوسیک (2013) است. هدف از مقالۀ پیش رو معرفی، بررسی و نقد این کتاب است.
خلاصه ماشینی:
دیگری، رده شناسـی بـه معنای بررسی الگوهای ساختارمندی است کـه در میـان زبـان هـا رخ مـینمایـد کـه ایـن تعریـف را تعمـیم رده شناختی (typological generalization) مینامند و الگوهای یافت شده در این تعمیم ها را همگانیهای زبان میگویند.
دنیل رده شناسی زبانی را این گونه تعریف میکند: «رده شناسی زبانی، زبان ها را با یکدیگر مقایسه میکند تا دریابد چه تفاوت هایی با هم دارند، تا ببیند این تفاوت ها تا چه حدی است و تا بداند چه تعمیم هایی را میتوان برای گوناگونی های بینازبانی ارائه داد» (دنیل ، ٢٠١١: ٤٤).
در پایان فصل نیز در بخش رده شناسی مقوله های نحوی، مقولۀ فاعل و ویژگیهای آن را در چند زبان گوناگون بررسی نموده و نشان داده است که تعریف یکسانی برای مقولۀ فاعل در همۀ زبان ها نمیتوان ارائه داد و تعریف و ویژگیهای آن از زبانی به زبان دیگر متفاوت است .
فصل هفت فصل هفتم به تبیین های رده شناختی پرداخته و در این راستا سه عامل دستور زبان ، فراگیری زبان و کاربرد زبان را بررسی کرده است .
موراوسیک در بررسیهای بینازبانی خود در کتاب از بیش از ١٥٠ زبان گوناگون نمونه آورده است و این میتواند یک مزیت بسیار مهم باشد؛ زیرا در پژوهش های رده شناختی مهم ترین معیار یافته ها و همگانیها، اعتبار بینازبانی آنهاست .
همچنین ، در همۀ فصل های کتاب پس از آنکه به بررسی هر موضوع پرداخته ، تا حد امکان همگانیها و تعمیم های بینازبانی در پیوند با آن موضوع را نیز بیان کرده است که خواننده بتواند از هر موضوع مطرح شده یک نتیجه و یافتۀ رده شناختی نیز به دست آورد.
(
, 
, 
)
