چکیده:
امروزه برخی اندیشمندان دنیای غرب، بر این باورند که لیبرال _ دموکراسی، همۀ شاخصه‌های پیشرفت را دارد و انتظار جامعه‌ای برتر از این، انتظاری بیهوده و ناگزیر باید دیر یا زود در برابر این مدل حکومتی کرنش کند. بر خلاف این تصور، قرآن کریم، جامعه‌ای را در پایان تاریخ نوید می‌دهد که در این نوشتار، از آن با نام «جامعه موعود صالحان» یاد می‌کنیم. جامعۀ مزبور، الگویی از جامعه پیشرفته است که شاخصه‌های پیشرفت را از نگاه آموزه‌های وحیانی داراست. ارائه الگویی از جامعه پیشرفته با معیارهای الهی، ترویج فرهنگ قرآنی و از جمله اهداف بنیادی پژوهش به شمار می‌رود و با توجه دادن اندیشمندان، پژوهش‌گران، سیاست‌گزاران و جامعه‌شناسان به معیارهایی متفاوت از معیارهای جامعه لیبرال، هدف کاربردی پژوهش را در پیش گرفته‌ایم.ویژگی‌های جامعه موعود صالحان به اجمال در این گزینه‌ها خلاصه می‌شود: حاکمیت دینی؛ توحید و یکتاپرستی به معنای واقعی کلمه و به‌دور از هرگونه شرک و بت‌پرستی؛ جامعه‌ای ویژه، امن و عاری از کفر و نفاق؛ تأمین همه نیازهای انسان؛ شایستگی زمامداران.بر پایۀ یافته‌های پژوهش، همۀ شاخصه‌های جامعه موعود در درازای تاریخ دست‌یافتنی است و به مقدار برخورداری جوامع از مؤلفه‌های این جامعه، از پیشرفت به معنای واقعی کلمه برخوردار خواهند بود. از این‌رو جامعۀ صالحان در پایان تاریخ، به این معنا نیست که پیش‌تر نتوان به آن شاخصه‌ها دست پیدا کرد. بر اساس آیات قرآن، شایستگی زمامداران و مدیران، از اساسی‌ترین گزینه‌هایی است که در شاخصه‌های یادشده نباید از آن غفلت کرد.
خلاصه ماشینی:
"گسترش توحید و یکتاپرستی در جامعه کارکردهای فراوانی دارد از آن جمله سبب توسعه عدالت اجتماعی، وحدت، همدلی و یک‌پارچگی شده و زدوده شدن مظاهر فسق و فساد و شرک از دستاوردهای مهم چنین اعتقادی است.
رعایت عدالت در همه حوزه‌ها به ویژه اقتصادی از آثار و کارکردهای اجتماعی توحید و بینش و نگرش توحیدی است که قرآن در آیه 85 سوره اعراف بدان اشاره می‌کند و از زبان حضرت شعیب( تبیین می‌کند که چگونه توحید و عبادت خدای یگانه می‌تواند در امور اقتصادی و مدیریت آن عدالت را برپا داشته و تقویت نماید، به گونه‌ای که افراد و اشخاص جامعه توحیدی همواره روابط اقتصادی خویش را بر پایه معیارها و موازین پذیرفته شده عقلانی و عرفی و شرعی سامان می‌دهند و از تجاوز و تعدی به حقوق مالی پرهیز می‌کنند و راه قسط و عدالت را می‌پیمایند.
(طباطبایی، 1393: ج15، 152) ایشان با اشاره به محل نزول آیه (مدینه) گفته‌اند: بر همین اساس، خداوند به مؤمنان نیکوکار وعده داده است؛ جامعه شایسته‌ای برای آنان فراهم خواهد آورد که ویژه آنان باشد.
نباید از نظر دورداشت شکوفایی استعدادهای آدمی دستاورد تأمین صحیح عموم نیازهای اساسی اوست؛ چنان‌که یافته‌های روان‌شناسی نیز بر این نکته تأکید دارد (ستوده، 1382: 260)؛ تأمین این نیازها در پرتو عدالت برای همگان میسور خواهد شد؛ و این مهم از وجوه تمایز حکومت صالحان از قدرت‌های طاغوتی است.
حاکمیت دینی، امنیت و آرامش کامل، یکتاپرستی و دوری از شرک و نفاق، شایستگی زمامداران، جامعه‌ای ویژه و عاری از شرک و نفاق از جمله ویژگی‌های جامعه صالحان در پایان تاریخ است که در آیات قرآن بیان شده است."
(
, 
, 
)
