چکیده:
برای انجام این تحقیق، ابتدا تمامی داستان های ازوپ مورد ارزیابی قرار گرفت و در میان آن ها، هفده داستان با داستان های مثنوی مشابهت های پیدا و پنهان داشت که آن ها را در این پژوهش با یکدیگر مقایسه نمودیم. نتیجه مقایسه حاکی از شباهت ساختاری پنج داستان از مثنوی با افسانه های ازوپ است که تردیدی در اقتباس آن ها از ازوپ دیده نمی شود چراکه این داستان ها منطبق با فابل های ازوپ مطرح شده اند و تفاوت های آشکاری با دیگر نمونه های مشابه در ادب فارسی و عربی دارند. در شش داستان نیز با وجود دخل و تصرف مولانا در تغییر شخصیت های داستان، نتایج به گونه ای است که احتمال اقتباس را نمی توان نادیده گرفت. در شش مورد آخر هم نتایج افسانه های ازوپ در ابیات حکیمانه مولانا به گونه ای آمده که اگر نشان از اقتباس نداشته باشد نشان دهنده تجربه های مشترک بشری، احساسات همسان و معرفت مشترک انسانی است.
خلاصه ماشینی:
com مقدمه اسطوره ، نوع نگرش انسان های آغازین به جهان هستی اسـت و بـالطبع ایـن نگـرش ـه واسطۀ کارکردهای دینی و اجتماعی خاصی که داشته با آیین ها و مناسکی نیز همراه بـوده است .
ثالثا تصوف از نظرفنی وعلمی، جهات وجنبه های مختلف دارد وممکن است نظربه هرجنبه ای تعریفی ازتصوف کرد ودرحال باید دانست که درامثـال این گونه تعریفات ، تعریف ذاتی وجامع ومانع منطقی توقع نبایـد داشـت ، بلکـه ایـن گونـه تعریفات بـه اصـطلاح علمـای منطـق ، تعریفـات لفظـی و مفـاهیم عرفـی اسـت ...
(زرین کوب ،١٧:١٣٦٢) آیین های گذر دارای کارکردهایی همچون طهارت و پاکی، تزکیه ، بلوغ جسمی و روحـی، رسیدن به رتبۀ ماورایی و ملکوتی شدن است که در اسطوره و عرفـان هـر کـدام بـه شـکلی متجلی است .
ابتدا برای آشنایی با موجودیت اسطوره ای این مراحل و شـیوة گـذر از آن هـا نمونه هایی کهن ذکر می کنیم : «تابو کلمۀ پولینیزی و مراد از آن همان دستورات مثبت و منفی یا واجب و حـرام اسـت که در مناسک و اعمال ، بدان اشاره شده است .
همان طور که گفتیم ، سختی های مراحل گذر در اساطیر با این کـه گـاهی اجبـاری بـه نظر می رسد، بسیار شبیه و نزدیک است به ریاضت های خودجـوش عارفـان بـرای نیـل ـه مقامات برتر عرفانی.
(همـان ، ج ٩: (170 دیدیم که اعمال و ریاضت ها و آیـین هـای خـاص مراحـل گـذر و سـلوک و تشـرف در اساطیر اکثر ملل وجود دارد و در مقولۀ عرفان و دین نیز متجلی شده اسـت .