چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه الگوی مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت و ارزیابی میزان تحقق آن در اهداف مصوب دوره متوسطه جمهوری اسلامی ایران انجام شده است . روش پژوهش توصیفی شامل تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا و رویکرد آن کاربردی است . جامعه پژوهشی شامل متون مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت و نیز متن اهداف مصوب دوره متوسطه است که با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی ، از نمونه گیری صرف نظر شده و کل جامعه آماری مورد بررسی واقع شده است . ابزارهای اندازه گیری ، فرم فیش برداری و سیاهه تحلیل محتوا بوده است . داده های اسنادی به شیوه کیفی و داده های تحلیل محتوا با استفاده از شاخص های توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفته اند. عمده ترین یافت ه های پژوهش بیانگر آن است که : ۱. چارچوب مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت پس از بررسی مدارک و مستندات مرتبط در ۴ محور و ۴۳ مولفه تدوین شد. ۲. در مجموع ۳۸ مرتبه به مولفه های فرهنگ ایثار و شهادت توجه شده که میزان فراوانی آن در اهداف اعتقادی ، اخلاقی ، علمی و آموزشی ، فرهنگی و هنری ، اجتماعی ، زیستی ، سیاسی ، اقتصادی به ترتیب ۷، ۸، ۰، ۱، ۸، ۱، ۹، ۴ است . ۳. در بین محورهای مورد بررسی ، صفات عملی ایثار و شهادت با میزان بار اطلاعاتی ۰/۸۴۲ و ضریب اهمیت ۰/۷۱۱ بیشترین توجه را به خود اختصاص داده ، این در حالی است که به محور پیامدهای فردی و اجتماعی ایثار و شهادت با میزان بار اطلاعاتی ۰/۰۰۳ و ضریب اهمیت ۰/۰۰۳ توجه بسیار کمتری شده است .
خلاصه ماشینی:
یافته های پژوهش سبحانی نژاد و یوزباشی (۱۳۸۷) با عنوان «بررسـی میـزان توجـه بـه مفـاهیم فرهنگ ایثار و شهادت در محتـوای کتـاب هـای درسـی فرهنـگ اسـلامی و تعلیمـات دینـی دوره راهنمایی کشور» از این قرار است : ۱.
عمده ترین مؤلفه های فرهنگ ایثـار و شـهادت شـامل : کشـته شدن در راه خدا، ازخودگذشتگی ، دگرخواهی ، خداجویی ، معارضه بـا خشـونت طلبـی ، مبـارزه بـا تجاوزگری و ظلم ، مبارزه در راه خـدا، کـاری بـالاتر از وظیفـه انجـام دادن ، تـلاش و سـازندگی ، مقاومت و ایستادگی ، بصیرت ، مشارکت در کار گروهی ، تقوا، مردن با عزت ، منادی عدالت ، ادای تکلیف الهی ، قناعت و صبر، توکل بر خدا، فداکاری ، صداقت و دوری از دنیاپرستی اسـت ؛ ۲.
بدین صورت که ابتدا محورها و مؤلفه های فرهنگ ایثار و شهادت به کمک روش تحلیـل اسـنادی از متون نظری و سوابق پژوهشی احصـاء و سـپس میـزان توجـه بـه آنهـا در اهـداف مصـوب دوره 1- Tisdell 2- Eisner 3- Giroux 4- Midgley & Anderman 5- Niemei & Junn 6- Ryba 7- Documentary Analysis 8- Content Analysis متوسطه ، تحلیل محتوا شده اسـت .
در این مورد باید گفت اهداف مصوب دوره متوسطه ، به عنوان یکی از گسـترده تـرین متـون اثرگـذار و جهـت دهنـده در آمـوزش و پـرورش جمهـوری اسلامی ایران ، با توجه به مخاطبـان فـراوان و مسـتعدی کـه دارد و بـا در نظـر داشـتن رسـالت هـای آموزشی و پرورشی خود، باید تربیت ارزشی به ویژه فرهنگ ایثار و شهادت را جزء اصـلی تـرین و محوری ترین رسالت های خود قرار می داد.
(
, 
, 
)
