چکیده:
تمدن ایلام از لحاظ جغرافیایی، منطقه جنوب غرب ایران را شامل می شود. این تمدن در مدتهای مدید در برابر تهاجمات بی پایان ملل بین النهرین ایستادگی کرد و در نهایت به دست آشور بانیپال فرمانروای آشوری از بین رفت. در این مقاله سعی بر آنست تا با توجه به آثار و شواهد باستان شناختی که از این تمدن باقی مانده، به بررسی تاثیرات دین، در روند تحول هنر و فرهنگ ایلامی پرداخته شود و به نوعی حضور و سیطره دین در ذایقه و ذوق ایلامیان، روشن گردد. در ابتدا به بررسی دین در ایلام پرداخته می شود تا مشاهدات همسو با اندیشه ایلامیان بازسازی و ارزیابی شود. همچنین نکاتی در مورد آیین، مراسم و باورهای مذهبی ایلامیان آورده می شود تا درک آثار و شواهد باستان شناختی روشن تر گردد. به شماری از مراکز عمده مذهبی ایلامیان اشاره شده است و به تاثیر مذهب ایلام در رشد و تحول هنرهای مختلفی همچون موسیقی، پیکره سازی، معماری، نقش برجسته و مهر سازی پرداخته می شود. لذا مذهب به عنوان بخش مهمی از زندگی ایلامیان تاثیرات مستقیمی در شکل گیری و رشد فرهنگ ایلامی داشته است؛ و شاید بدون توجه به مذهب، تمدن ایلام هیچ گاه به چنین پایه ای از پیشرفت نمی رسید.
Elam civilization geographically includes Southwest area of Iran. This civilization that resisted the recurrently attack during several millenniums was finally destroyed by Assyrian Empire Assur Banipal in 646 BC. In this article an attempt was made to study the effect of religion on Elamite art and culture and people life، based on an archaeological remains and pieces of evidence found in southwest Iran، Elamite teritory. In order to recognize the importance of religion to Elam people and the possible influence of their neighbor countries. first، we study religion in Elam. then in order to understated archaeological remains better، some points will be made about religious ceremonies. Also a number of Elamite main religion centers have been mentioned and some pointes have been made about the impact of Elamite religion on the formation and evolution of arts such as music، sculpture، architecture، base on relief. Finally، it will be evident that religion as an important part of people’s life has had a direct impact on the formation، and development of Elam: culture; that without religion، perhaps Elam civilization would have never progressed so much.
خلاصه ماشینی:
به شماري از مراکز عمده مذهبي ايلاميان اشاره شده است و به تاثير مذهب ايلام در رشد و تحول هنرهاي مختلفي همچون موسيقي، پيکره سازي، معماري، نقش برجسته و مهر سازي پرداخته ميشود.
کليد واژه : مذهب ، ايلام ، معماري، چغازنبيل ، هفت تپه ، موسيقي، پيکره سازي، نقوش برجسته ، مهر مقدمه : سرزمين ايلام از لحاظ جغرافيايي در منطقه اي قرار گرفته ، که از طرفي با سرزمين هاي هموار و حاصل خيز بين النهرين و از طرفي ديگر با کوه هاي زاگرس و فلات مرکزي ايران در ارتباط است .
در ادامه اين مقاله ؛ نخست بحث مربوط به مذهب ايلام تا اندازه اي که به اصل مقاله لطمه وارد نکند، آورده شده و سپس عناصري که ستون اصلي تکوين و رشد تمدن ايلام هستند (معماري، پيکره سازي، نقش برجسته و مهر) مد نظر قرار ميگيرد.
ميروشيجي ٤ مار را نماد اينشوشيناک خداي بزرگ ايلام و شوش ميداند و هينتس آن را نماد باروي ايلام دانسته و دو مار در حال جفتگيري که تا مصر نيز رسوخ کرده اند و مارهايي با سر انسان ، دلالت بر اولوهيت اين خزنده در ميان ايلاميان ميداند که در بين النهرين ناشناخته است .
اجراي موسيقي در مراسم مذهبي نيز باعث رشد و گسترش اين هنر در زمان هاي بعد شده است .
E; Travaux archeologiques Asekaf-E Salman et Kul-E Farah pres D’Izeh(Malamir) ; Iranica Antiqua; 1981 ; Vol. XVI ;fig.