چکیده:
هدف این مقاله بررسی رقابت پذیری صادرات غیر نفتی ایران در بازار روسیه و هم چنین تعیین منابع موثر بر تغییر در صادرات آنها است. روسیه به عنوان اولین صادرکننده گاز و دومین صادرکننده جهانی نفت خام در سال 2012 به یمن درآمدهای سرشار خود به یکی از بزرگترین بازارهای مصرف انواع کالاها مبدل شده است. حجم تجارت خارجی روسیه بالغ بر 900 میلیارد دلار است. قدمت روابط تجاری میان ایران و روسیه در کنار قابلیت رشد بسیار بالای بازار مصرفی روسیه در سال های آتی، امید به توسعه صادرات کالاهای مصرفی به این کشور را بیش از پیش پررنگ نموده است. از این رو در این مقاله با استفاده از روش CSM و موقعیت یابی تجاری، توان رقابتی کالاهای صادراتی از ایران به این کشور را اندازه گیری و تحلیل نمودیم. نتایج نشان می دهند قاعده کلی برای تبیین رشد همه کالاهای صادراتی ایران در بازار روسیه وجود نداشته و برای برخی کالاها اثر کالایی، برخی اثر کشوری و بعضی اثر رقابتی یا ترکیبی از آن ها موثر بوده اند. هم چنین نتایج حاکی از آن است که 9/48 درصد کالاهای صادراتی ایران در روسیه با بازارهای رو به رشدی مواجه بوده و در مقابل 1/51 درصدی کالاها نیز با بازارهای رو به افول مواجه هستند و باید برای این اقلام کالایی، بازارهای رو به رشد دیگری را به غیر از روسیه به عنوان بازار هدف در نظر گرفت.
خلاصه ماشینی:
هر چند وجود دلایل گوناگون از جمله 1- دشواری ارتباط نوشتاری و کلامی تجارایرانی و روسی با یکدیگر به دلیل زبان‌های خاص رایج در هردو کشور و عدم آشنایی اکثریت روسها به زبان انگلیسی،2-عدم بهره‌مندی روسیه از روش‌ها و سیستم‌های نوین بانکی و مبادلات پولی و بیمه کالا 3- هزینه بالای انجام امور تجاری در شهر مسکو، این شهر حائز رتبه دومین شهر گران در دنیا طی سال 2013 بوده است [2] و هزینه‌های گزاف سرمایه‌گذاری اولیه جهت تاسیس شرکت (در سال 2012روسیه حائز رتبه120 در محیط کسب‌وکار و رتبه 112 برای شروع کسب‌وکار بوده است [3] 4- عدم شناخت دقیق صادرکنندگان ایرانی از تنوع بازار روسیه و عدم شناخت شرکت‌های روسی از توانمندی‌های صادراتی ایران، در کنار5- ضعف سیستم حمل‌ونقل دریایی وفقدان برقراری پرواز منظم به شهرهای مهم روسیه، بالابودن هزینه حمل کالا به روسیه بواسطه مشکلات ترانزیتی در کشورهای CIS و عدم اتصال خط آهن جلفا مانع از افزایش حجم تجارت دو جانبه بین فعالان بخش خصوصی دو کشور شده‌است.
جدول 1-ویژگی‌های هر ربع یک پلان تجاری {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} به عنوان مثال، در ربع اول اگر رشد صادرات کالای i توسط کشور j بیشتر از رشد واردات جهانی آن کالا و رشد جهانی کلیه کالاها باشد، نشان می‌دهد که کالای مذکور در زمره کالاهای برنده در بازارهای روبه رشد قرار گرفته یا به عبارتی دیگر سهم کالای i کشور j در بازار جهانی در حال افزایش می‌باشد.
اسلامی ایران تحلیل منابع رشد صادرات: با توجه به ارزش صادرات ایران به روسیه و ارزش واردات جهان و روسیه، در این قسمت ابتدا با استفاده از شاخص CSM، عوامل موثر بر تغییر در صادرات ایران به بازار روسیه طی دوره مورد بررسی بر اساس چهار منبع اثر تقاضای جهانی، اثر کالایی، کشوری و رقابتی بررسی شده و سپس برای بررسی موقعیت محصولات صادراتی ایران (کالاهایی که به بازار روسیه صادر می‌شود) و سایر بازار جهانی (نه فقط روسیه) از شاخص پلان تجاری که یکی از مشخصه‌‌های ارزیابی صادرات کالایی است، استفاده شده است.
(
, 
, 
)
