چکیده:
مقدمه : بیماری دیابت از شایعترین بیماریهای مربوط به سوخت وساز بدن است که منجر به عوارض ناتوان کننده میشود. کنترل این بیماری نیازمند تغییر سبک زندگی میباشد. آمارها نشان میدهد، میزان ابتلا به دیابت در استان یزد دو برابر میانگین کشوری است . بنابراین دیابت در یزد به دلیل بالا بودن میزان شیوع ، یک مشکل جدی برای سلامت مردم این استان محسوب میگردد که نیازمند بررسی همه جانبه میباشد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر عوامل شناختی بر برنامه های کنترلی و درمانی دیابت نوع دو در شهر یزد است . روش مطالعه : مطالعه از نوع توصیفی، تبیینی و از نظر زمانی مقطعی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل ٤٩٩٠ نفر از بیماران مبتلا به دیابت تحت پوشش مرکز دیابت یزد میباشند. از بین این تعداد ٢٥٦ نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده انتخاب و با آنها مصاحبه سازمان یافته انجام شد. نتیجه گیری: میانگین میزان قند خون در بین پاسخگویان ٢١٩/٧٥ و میانگین طول مدت ابتلا به دیابت در بین پاسخگویان ، ١٠/١ سال بوده است . بین میزان پیروی از فعالیتهای خودمراقبتی و // شدت درک شده ، خودکارآمدی، انتظارات پی آمدی و مدت ابتلا به دیابت همبستگی مثبت و معنادار و بین میزان پیروی از فعالیتهای خودمراقبتی و میزان قند خون همبستگی منفی و معناداری مشاهده شد. دو متغیر: مدت ابتلا به بیماری و خودکارآمدی در مدل رگرسیونی وارد شده اند که حدود ٢٧ درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین میکنند. براساس این مدل میزان پیروی از برنامه های درمانی بیش از همه متاثر از خودکارآمدی فرد بیمار میباشد.
خلاصه ماشینی:
com شدت درک شده ، خودکارآمدی، انتظارات پی آمدی و مدت ابتلا به دیابت همبستگی مثبت و معنادار و بین میزان پیروی از فعالیتهای خودمراقبتی و میزان قند خون همبستگی منفی و معناداری مشاهده شد.
همچنین بین / / مدت ابتلا به دیابت و تداخل درک شده (٠٠٠١=p، ٠٢٢٢=r) نیز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد یعنی وقتی از ابتلا به دیابت زمان بیشتری میگذرد، فرد بیمار تداخل بیشتری از بیماری در زندگی خود احساس میکند.
مطابق داده های جدول فوق ، بین پیروی از رفتارهای خودمراقبتی و طول مدت ابتلا به دیابت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (٠٠٠١=p، ٠٢٥٥=r) یعنی با طولانی شدن مدت ابتلا به بیماری میزان پیروی افراد از رفتارهای خودمراقبتی نیز افزایش یافته است .
اما بین پیروی از رفتارهای خودمراقبتی و میزان قند خون رابطه منفی معناداری مشاهده شده است (٠٠١٧=p، ٠١٥٤-=r) بعبارتی هرچه میزان پیروی از رفتارهای خودمراقبتی بیماران کاهش مییابد، میزان قند خون آنها افزایش نشان میدهد و بالعکس که این امر بسیار منطقی بنظر میرسد، زیرا وقتی فرد بیمار کمتر به برنامه های درمانی خود میپردازد، متعاقبا بیماری وی نیز رو به وخامت میگذارد.
بین شدت درک شده از سوی بیماری و میزان پیروی او از رفتارهای خودمراقبتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (٠٠٥=p، ٠١٢٢=r).
داده های جدول ٢ نشان میدهد که بین انتظارات پیآمدی فرد بیمار و میزان پیروی وی از برنامه های خودمراقبتی، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (٠٠٠١=p، ٠٢٢٤=r).
The Importance of Health Belief Models in Determining Self-Care Behaviour in Diabetes, Diabetic Medicine, Accepted Article; doi: 10.