چکیده:
پـس از شـکل گیری حکومت اسلامی در مدینه گروه های متعددی در برابر پیامبر (ص) صف آرایی نمودند که از جلوه های بارز آن قوم یهود ساکن در مدینه و حوالی مدینه بودند. یهودیان از جمله اقوامی بودند که به تصریح قرآن کریم به جهت اطلاع از پیامبر موعود در مدینه ساکن شدند؛ اما به علّت دشمنی با پیامبر (ص) و لجاجت در پذیرفتن حقّ و حقیقت اساس دین خود را فراموش کرده و در صدد مقابله با پیامبر (ص) و گسترش اسلام برآمدند. دنیا دوستی یهود موجب شد تا آنها علاوه بر اقدامات نظامی علیه اسلام و پیامبر (ص)، به توطئه ها و دسیسه های فرهنگی نیز اقدام کنند و با طرح مسائلی کلامی و دینی مانع از تبلیغ و گسترش اسلام شوند. در قرآن کریم به انواع مجادلات کلامی یهود در دوره پیامبر (ص) و سوالات آنها در زمینه های دینی از قبیل نبوّت پیامیر (ص)، شان حضرت ابراهیم (ع)، تغییر قبلیه و ... اشاره شده و به هر کدام پاسخی درخور داده شد تا باعث عبرت افراد حقیقت جو باشد. هدف آنها از این مجادلات کلامی نشان دادن عجز پیامبر (ص) از مبارزه با استدلال های آنها و اثبات براهین خود بود تا در مسلمانان نسبت به صداقت گفته های پیامبر (ص) تردید ایجاد کنند و از دین اسلام بازگردند.بررسی انواع مجادلات کلامی و اعتقادی یهودیان برای مقابله با پیامبر (ص) و مسلمانان موضوع این نوشتار است که با استناد به آیات قرآن، کتب تفاسیر و منابع تاریخی و به شیوه توصیفی تحلیلی و روش کتابخانه ای بدان پرداخته خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
(بقره/ 89) ابن عباس نیز در این باره بیان می دارد: یهودیان پیش از بعثت پیامبر (ص) و به هنگام درگیری با قبایل اوس و خزرج آنها را به پیامبر موعود انذار می دادند؛ اما هنگامی که خداوند پیامبر را از عرب ها برگزید یهودیان کفر ورزیدند و سخنانی را درباره ایشان به زبان آوردند تا جایی که معاذ بن جبل و بشر بن براء به آنها گفتند: ای قوم یهود از خدا بترسید و اسلام آورید و او را به همان صفاتی که دارد برای ما توصیف کنید؛ اما سلام بن مشکم از یهودیان بنی نضیر گفت: ما اطلاع زیادی از او نداریم و او غیر از آن چه که بیان شد، نیست.
قرآن کریم به این شبهه یهودیان اشاره می کند و پاسخ آنها را در سوره آل عمران این گونه می دهد: اینها همان کسانی هستند که گفتند: «خداوند از ما پیمان گرفته که به هیچ پیامبری ایمان نیاوریم تا این معجزه را انجام دهد: قربانی بیاورد، که آتش (صاعقه آسمانی) آن را بخورد!» بگو: «پیامبرانی پیش از من، برای شما آمدند؛ و دلایل روشن و آنچه را گفتید آوردند؛ پس چرا آنها را به قتل رساندید اگر راست میگویید؟»((آل عمران/ 183).
د: از دیگر روش های یهودیان برای مقابله با نبوت پیامبر (ص) این بود که می گفتند قرآن کریم از جانب خداوند بر محمد نازل نشده است.
در این آیه به شأن پیامبر (ص) و اعتراف به این که ایشان نسبت به یهودیان اولی تر و نزدیک تر به حضرت ابراهیم اند نیز اشاره شده است چرا که ایشان حق را طلب کرده و دین خود را برای خداوند خالص کردند.