چکیده:
مراد از مکتب تدبر، سامانه ای فکری برخوردار از مبانی، اصول و روش است کـه بـا دریافـت چینش حکیمانه آیات و کشف غرض واحد سوره ، در برابر آنچه قـرآن را مجموعـه ای از عبـارات پراکنده و ناهماهنگ مینمایاند، آن را مجموعه ای هماهنگ و منسجم دانسـته ، بـر رفـع موانـع برقراری ارتباط با آیات اهتمام دارد. رویکرد و محتـوای مهـم مکتـب تـدبر، ضـرورت تحقیـق و معرفی آن را به طور تخصصی و روشمندانه ضروری مـیسـازد. ایـن مقالـه بـه روش توصـیفی ـ تحلیلی با هدف تبیین جایگاه و اهمیت مکتب تدبر در فهم قـرآن نوشـته شـده اسـت و در آن کوشش میشود مبانی، اصول و روش جریان های معاصر تدبری بررسی گردد. بـر اسـاس نتـایج تحقیق پیش رو، تدبر غیر از تفکر، تعقل و تذکر است و با دانش تفسـیر کـه از دیـدگاه سـنتی، شرح معانی و بیان مدلول نص است ، تفاوت دارد. مکتب تدبر، برخلاف مکاتب تفسـیری کـه در پی دریافت معارف عمقی آیات و توجه به چگونگی الفاظ و بیان ویژگیهای عبارات آن بوده انـد، به عنوان امری اندیشه ای قلبی با نگرش جامع درصدد دریافت جنبه های هـدایتی ـور، ضـمن کشف ارتباط میان آیات و فهم روشمند و هماهنگ الفاظ قرآن است ، به گونه ای که بـا حرکتـی عرضی در سطح آیات ، متعلقات فهم از آیه به سیاق و سوره بسط مییابد تا جایی که مـیتـوان به مدد اندیشه عقلی و طهارت قلبی، غرض واحد هدایتی هر سـوره را دریافـت و بـا آن ارتبـاط برقرار نمود. روش فهم در مکتب تدبر، تعبیری از فهم قرآن به قرآن است .
خلاصه ماشینی:
تدبر در فهم قرآن روح الله محمدعلی نژاد عمران استادیار دانشگاه علامه طباطبائی، تهران (تاریخ دریافت ؛ ١٣٩٤/٠٧/٠٨؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٤/٠٩/٢٤) چکیده مراد از مکتب تدبر، سامانه ای فکری برخوردار از مبانی، اصول و روش است کـه بـا دریافـت چینش حکیمانۀ آیات و کشف غرض واحد سوره ، در برابر آنچه قـرآن را مجموعـه ای از عبـارات پراکنده و ناهماهنگ مینمایاند، آن را مجموعه ای هماهنگ و منسجم دانسـته ، بـر رفـع موانـع برقراری ارتباط با آیات اهتمام دارد.
مکتب تدبر، برخلاف مکاتب تفسـیری کـه در پی دریافت معارف عمقی آیات و توجه به چگونگی الفاظ و بیان ویژگیهای عبارات آن بوده انـد، به عنوان امری اندیشه ای قلبی با نگرش جامع درصدد دریافت جنبه های هـدایتی ـور، ضـمن کشف ارتباط میان آیات و فهم روشمند و هماهنگ الفاظ قرآن است ، به گونه ای که بـا حرکتـی عرضی در سطح آیات ، متعلقات فهم از آیه به سیاق و سوره بسط مییابد تا جایی که مـیتـوان به مدد اندیشۀ عقلی و طهارت قلبی، غرض واحد هدایتی هر سـوره را دریافـت و بـا آن ارتبـاط برقرار نمود.
مکتب تدبر، برخلاف مکاتب تفسیری که همواره در پی کشف معارف عمقـی آیـات و توجـه بـه چگونگی الفاظ و نوع عبارات و بیان ویژگیهای آن می باشند، درصدد دریافت جنبه های هدایت سور قرآن ، مابه ازای کشف ارتباط میان آیات و فهم روشمند و هماهنگ ظاهر قرآن است ، به گونه ای کـه با حرکتی عرضی در سطح آیات ، متعلقات فهم از آیه به سیاق و سوره ، بسط و توسـعه مـی یابـد تـا جایی که می توان به راحتی غرض واحد هدایتی هر سوره را دریافت و با آن ارتباط برقرار نمود.