چکیده:
این مطالعه با هدف بررسی عوامل موثر بر تقاضای واردات خرمای ایران از سوی کشورهای بریکس صورت گرفته است . برای این منظور مدل داده های تابلویی برای دوره ١٩٩١ تا ٢٠١١ به کار گرفته شد. ابتدا ایستایی داده ها با استفاده از آزمون های ایستایی مدل تابلویی بررسی گردید. سپس الگوهای اثرات ثابت و اثرات تصادفی، همچنین الگوهای حداقل مربعات مشترک و حداقل مربعات محتمل تعمیم یافته برآورد شدند. نتیجه آزمون هاسمن برای انتخاب بین الگوی اثرات ثابت و اثرات تصادفی نشان دهنده عدم رد فرض صفر بود. بنابراین مدل اثرات تصادفی برای تحلیل تقاضای واردات خرما انتخاب گردید. نتایج حاصل از برآورد مدل اثرات تصادفی نشان داد که متغیرهای قیمت جهانی و تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و معنیداری بر تقاضای واردات خرمای ایران توسط کشورهای بریکس دارند و اثر متغیر قیمت صادراتی ایران نیز منفی است . متغیرهای نرخ ارز و جمعیت نیز تاثیر معنیداری بر تقاضای واردات خرمای ایران نداشتند. با توجه به بالا بودن درآمد سرانه در کشورهای بریکس و اثر مثبت این متغیر در افزایش صادرات خرمای ایران ، لازم است که اقداماتی جهت توسعه صادرات محصول خرما به این کشورها انجام شود. از آنجا که یکی از مهم ترین موانع صادرات بخش کشاورزی کشور، نداشتن اطلاعات کافی در خصوص بازارهای مصرف خارجی است ، علاوه بر گروه بریکس بایستی سایر بازارهای بالقوه نیز شناسایی شده و در خصوص توسعه صادرات محصولات کشاورزی متناسب با این بازارها اقدام شود.
خلاصه ماشینی:
نتایج حاصل از برآورد مدل اثرات تصادفی نشان داد که متغیرهای قیمت جهانی و تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و معنیداری بر تقاضای واردات خرمای ایران توسط کشورهای بریکس دارند و اثر متغیر قیمت صادراتی ایران نیز منفی است .
پهلوانی و همکاران (١٣٨٦) توابع تقاضای صادرات و واردات در اقتصاد ایران را با استفاده از مدل خودرگرسیون با وقفه های گسترده برآورد کرده و به این نتیجه رسیدند که در تابع تقاضای صادرات ، متغیرهای درآمد جهانی و نرخ ارز تاثیر مثبت و معنیدار و قیمت های نسبی صادراتی، تاثیر منفی و معنی داری بر تابع صادرات داشته اند.
در این مطالعه با بهره گیری از روش داده های تابلویی به بررسی تقاضای صادرات خرمای ایران توسط کشورهای بریکس پرداخته میشود.
ضریب این متغیر همچنین نشان دهنده کشش درآمدی تقاضای صادرات کشورهای بریکس است .
جمع بندی و پیشنهادات نتایج حاصل از برآورد مدل اثرات تصادفی نشان داد که تولید ناخالص داخلی (به عنوان شاخصی از میزان درآمد سرانه ) اثر مثبت و معنیداری بر تقاضای واردات خرمای ایران توسط کشورهای بریکس دارد.
با توجه به بالا بودن درآمد سرانه در کشورهای بریکس و اثر مثبت این متغیر در افزایش صادرات خرمای ایران ، لازم است که اقداماتی جهت توسعه صادرات محصول خرما به این کشورها انجام شود.
با توجه به بالا بودن درآمد سرانه در کشورهای بریکس و اثر مثبت این متغیر در افزایش صادرات خرمای ایران ، لازم است که اقداماتی جهت توسعه صادرات محصول خرما به این کشورها انجام شود.
Price and income elasticities of Turkish export demand: a panel data application.