چکیده:
طاهره صفارزاده یکی از چهره های شاخص اسلامگرا است که بررسی و تحلیل ابعاد اسلامگرایی شعر وی نه تنها برای شناخت جایگاه او در جریان شعر متعهد و ادبیات انقلاب اسلامی، بلکه در بازشناسی جریان کلی شعر معاصر فارسی ضرورت دارد. اسلامگرایی در واقع بازگشت به سرچشمه های معرفت دینی، بازخوانی آرمانشناختی (ایدئولوژیک ) و نواندیشانه آیات قرآن کریم ، احکام و فرمان های الهی، ارجاع به کردار و کلام پیامبر اسلام ، بزرگان دین و میراث تاریخ و تمدن اسلامی است . پژوهش تحلیلی- توصیفی حاضر که مبتنی بر مطالعه متن اشعار، گزینش شواهد شعری و تحلیل و تطبیق آن با مبانی و منابع اسلامگرایی است به این پرسش پاسخ میدهد که اسلامگرایی طاهره صفارزاده در اشعارش چه ابعادی دارد؟ نتایج تحقیق ، ابعاد اسلامگرایی صفارزاده را در شش سطح کلی نشان میدهد: ١- محوریت قرآن کریم و نواندیشی دینی ٢- تاکید و توجه به وحدت مسلمانان ٣-امام باوری ٤- دادورزی، تعقل ، اصلاح فرهنگی و مبارزه با استبداد داخلی ٥- مبارزه با استثمار و استعمار و امپریالیسم ٦-حق طلبی و همنوایی با ملل مظلوم جهان .
خلاصه ماشینی:
پژوهش تحلیلی- توصیفی حاضر که مبتنی بر مطالعۀ متن اشعار، گزینش شواهد شعری و تحلیل و تطبیق آن با مبانی و منابع اسلامگرایی است به این پرسش پاسخ میدهد که اسلامگرایی طاهره صفارزاده در اشعارش چه ابعادی دارد؟ نتایج تحقیق ، ابعاد اسلامگرایی صفارزاده را در شش سطح کلی نشان میدهد: ١- محوریت قرآن کریم و نواندیشی دینی ٢- تأکید و توجه به وحدت مسلمانان ٣-امام باوری ٤- دادورزی، تعقل ، اصلاح فرهنگی و مبارزه با استبداد داخلی ٥- مبارزه با استثمار و استعمار و امپریالیسم ٦-حق طلبی و همنوایی با ملل مظلوم جهان .
١-١-بیان مسئله خوانش نوین آیات قرآن کریم و روایات توسط اندیشمندان جهان اسلام و درک و دریافت بازتاب این اندیشه ها که از آنها تحت عنوان «اسلامگرایی» یاد میشود در شعر طاهره صفارزاده مسئلۀ اساسی این جستار است ؛ همچنین نگارندگان میکوشند به این پرسش ها پاسخ دهند: ١-پیشینه و رویکرد اسلامگرایی چگونه است ؟ ٢- مؤلفه ها و ابعاد اصلی این جریان کدام است ؟ ٣- بازتاب این مؤلفه ها و ابعاد در شعر صفارزاده به چه شکل است ؟ ١-٢- پیشینۀ تحقیق با آنکه اصطلاح اسلامگرایی در حوزة علوم سیاسی موضوعی آشنا است و در ادبیات معاصر به ویژه ادبیات انقلاب اسلامی تأثیر زیادی گذاشته است ، تاکنون پژوهشگران حوزة ادبیات ، اهتمام شایسته ای بدان نداشته و مقالۀ مستقلی با عنوان اسلامگرایی در حوزة ادبیات معاصر تدوین نکرده اند.
٣- نتیجه گیری بررسی و تحلیل اشعار طاهره صفارزاده نشان میدهد که وی عمیقا تحت تأثیر جریان اسلام گرایی معاصر قرار داشته و بخش بزرگی از اهتمام شاعرانۀ خود را به بازخوانی آرمانشناختی میراث فرهنگی اسلام ، آموزه ها، احکام و مفاهیم دینی و تبیین و تبلیغ آن اختصاص داده است و از این نظر شباهت و مطابقت بسیاری میان اندیشه های وی و پیشروان اسلامگرایی مانند سید جمال الدین اسدآبادی، اقبال لاهوری، علامه نایینی، علی شریعتی، امام خمینی، مرتضی مطهری و دیگران دیده میشود.