چکیده:
با هدف آگاهی از رابطهی بین اندازه مدرسه، فرهنگ مدرسه و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان در مدارس راهنمایی و متوسطه دخترانهی دولتی شهر اهواز، تحقیق پیمایشی- میدانی حاضر که از نوع تحقیقات همبستگی نیز محسوب میشود، با انتخاب تصادفی خوشهای 17 مدرسه راهنمایی و 15 مدرسه متوسطهی دخترانه انجام شده است. در این پژوهش از پرسشنامه فرهنگ مدرسه (سلفی و سعید، 2007) شامل مولفههای مربوط به فرهنگ مدرسه (صلاحیت حرفهای معلمان، تعامل معلمان با کارکنان و مدیریت (صف و ستاد)، تعامل معلمان با یکدیگر، مشارکت والدین در فعالیتهای مدرسه و تسهیلات فیزیکی مدرسه)؛ با مشارکت معلمان مدارس استفاده شده است. شناسنامهی مدرسه نیز که مشتمل بر مجموعه سوالاتی در باره ویژگیهای هر مدرسه بود توسط مدیر هر مدرسه تکمیل شد. ضریب پایایی پرسشنامه فرهنگ مدرسه 95/0 و ضریب پایایی خرده مقیاسهای آن بین 79/0 تا 92/0 محاسبه شد. یافتههای تحقیق نشان داد در فرهنگ مدرسه و مولفههای آن (به جز در مولفهی تسهیلات فیزیکی) در مدارس دارای اندازههای مختلف تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما در پیشرفت تحصیلی در مدارس دارای اندازههای مختلف تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد، فرهنگ مدرسه 12 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را پیشبینی میکند و از بین مولفههای فرهنگ مدرسه فقط تاثیر مولفهی مشارکت والدین بر پیشرفت تحصیلی معنادار است. اندازهی مدرسه و فرهنگ مدرسه روی هم قادر به تبیین 16 درصد از پیشرفت تحصیلی دانشآموزان هستند. مدارس راهنمایی و متوسطه در فرهنگ مدرسه و تمام مولفههای آن تفاوت معناداری وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
توکر 13 (1997، نقل در سلفی و سعید، 2007) دریافت که مدارس کوچک، جو یادگیری بهتری از مدارس بزرگ دارند؛ در مدارس کوچکتر معلمان و دانشآموزان، بیشتر یکدیگر را - Silins & Murray-Harvey - Maslowski - Henderson & Mapp - Comer - Lee & Bowen - Marcoulides - Clinton Herndon - Barr & Higgings - Macnel - Sammons - Kythreotis - Moore Johnson - Tucker میشناسند و این میتواند بر سطوح گشودگی، صداقت، همکاری، و فرهنگ و دیگر متغیرهای جو که میتوانند مستقیم یا غیرمستقیم بر موفقیت دانشآموزان اثر بگذارند، مؤثر باشد.
از اواخر دههی 1980 تا اوایل دههی 1990 مطالعات زیادی تأیید کردند که دانشآموزان مدارس کوچکتر، یادگیری بیشتر و بهتری دارند (هولی 14 ، 1994؛ لی و اسمیت 15 ، 1995)؛ - Raywid - Cotton - Burley - Holland & Farmer-hinton - Rowe & Stewart - Collard - Mortimore - Reynolds & Packer - Lee & Croninger - Louis, Toole, & Hargreaves - Smylie& Hart - Teddlie & Reynolds - Heck - howley - Lee & smith زودتر فارغالتحصیل میشوند (مک مولان، سیپ و ولف 1 ، 1994؛ نقل در رافائل 2 ، 2010).
فاکس 8 (1981) مدارس بزرگ را با 1000دانشآموز در نظر - Fowler & Walberg - Fetler - Toenjes - School size - Wooltorton - Conant - Barker & Gump - Fox میگیرد که دو و نیم برابر اندازهی مدارس کونانت است.
در پایهی اول مدارس راهنمایی از مجموع مؤلفههای فرهنگ مدرسه فقط تأثیر مؤلفهی مشارکت والدین (40/0= β) معنادار است و این مؤلفه قادر است 12 درصد (12/0=R2) از واریانس تغییرات پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پایه اول را به صورت معناداری پیشبینی نمایند.