چکیده:
رفتار فرانقشی رفتاری است داوطلبانه و فراتر از شرح وظایف رسمی که بهطور مستقیم به وسیلة نظام پاداش رسمی سازمان شناسایی نمیشود. این پژوهش در پی شناسایی پیشایندهای بسترآفرین رفتار فرانقشی در سازمانهای آموزشی از منظر قرآن کریم است. روش پژوهش بررسی اسناد و مدارک، و تحلیل محتوای کیفی به شیوة استقرایی ـ قیاسی است. بدین منظور دادههای لازم از قرآن کریم جمعآوری و مقولات (پیشایندها) معین شده است. بر اساس یافتههای پژوهش پیشایندهای شخصیتی در سه سطح شناختی، عاطفی و رفتاری هستند، از جمله: درک حضور خدا و سیطرة علم و قدرت او بر عالم، معادباوری و اعتقاد به ثبت اعمال و نظام پاداش، باور محدودبودن فرصتها، داشتن اهداف متعالی، آزادگی و وابستهنبودن به دنیا، احساس مسئولیت در قبال دیگران، قدرت تحمل و شرح صدر، و اعراض از امور بیفایده. پیشایندهای سازمانی نیز (در دو سطح ارتباط با مدیر/ اعضای سازمان) شامل حاکمیت روابط عاطفی عمیق بر سازمان، الگوسازی مدیران، قدرشناسی از عملکنندگان و تبدیل رفتار فرانقشی به رفتاری ارزشمند است.
خلاصه ماشینی:
"«رفتار شهروندی سازمانی معلمان تحلیلی بر ماهیت، روششناسی پژوهش، پیشایندها و پسایندها»، فصلنامة نوآوریهای آموزشی، ش 28، ص75ـ110 سبحانینژاد، مهدی و علیرضا یوزباشی (1389)، رفتار شهروندی سازمانی (مبانی نظری، همبستهها و ابزارهای سنجش)، تهران: نشر یسطرون صباحی، پرویز و دیگران (1392)، «نقش عدالت ادراکشده و هنجار سازمانی بر نگرش نسبت به رفتار شهروندی سازمانی، با توجه به ویژگیهای شخصیتی وظیفهشناسی و توافقجویی»، فصلنامة علمیپژوهشی رفاه اجتماعی، س 13، ش 50، ص251ـ273 صدر، محمدباقر (بیتا)، همراه با تحول اجتهاد، ترجمة اکبر ثبوت و جعفر حجت و جمال موسوی، اصفهان: مؤسسة تحقیقات و نشر معارف اهل البیت7 طباطبایی، محمدحسین (1374)، ترجمة تفسیرالمیزان، ترجمة محمدباقر موسوی همدانی، ج 2، 4، 10، 12، 15، 17 و 20، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین حوزة علمیه قم طبرسا، غلامعلی و اکرم هادیزاده و عبدالعلی کشتهگر (1389)، «ارائة مدلی برای تبیین عوامل مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی»، چشمانداز مدیریت دولتی، ش 1، ص101ـ114 طبرسی، فضل بن حسن (1360)، ترجمة مجمعالبیان فی تفسیر القرآن، ج 24، تهران: انتشارات فراهانی طیب، عبدالحسین (1378)، اطیب البیان فی تفسیرالقرآن، ج 9، 11 و 14، تهران: نشر اسلام علوی، آزاده (1392)، «طراحی و تبیین مدل اخلاق کار اسلامی با رفتار شهروندی سازمانی و واسطهگری دلبستگی و ارزشهای شغلی (مورد مطالعه دانشگاه علومپزشکی اصفهان)»، پایاننامة دکتری، دانشگاه پیام نور، مرکز تحصیلات تکمیلی، گروه مدیریت دولتی فضل الله، سید محمدحسین (1419ق)، تفسیر من وحی القرآن، ج21، بیروت: دارالملاک للطباعه و النشر قرائتی، محسن (1383)، تفسیر نور، ج 2، 3 و 6، تهران: نشر مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن ــــــــــ (1392)، سیصد نکته در مدیریت اسلامی برگرفته از تفسیر نور، تهران: نشر مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن قربانی چوبقلو، صمد و بهروز صادقی عمروآبادی (1390)، «اثرات اخلاق اسلامی بر فاکتورهای شغلی مبتنی بر مهندسی فرهنگی رفتار شهروندی سازمانی»، ماهنامة مهندسی فرهنگی، ش 61 و 62، ص29ـ47 قوامی، صمصامالدین (1393)، تفسیر موضوعی قرآن کریم (دانش مدیریت در قرآن)، قم: دفتر نشر معارف کاشانی، فتحالله (1336)، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ج4، تهران: نشر کتابفروشی محمدحسن علمی کریمی، فریبا و فهیمه حسومی و زهرا لیث صفار (1391)، «رابطة بین مؤلفههای هوش هیجانی و ابعاد رفتار شهروندی سازمانی دبیران مدارس متوسطة شهر اصفهان»، فصلنامة رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، ش 1، ص151ـ166 کوچی، طیبه (1391)، «رابطة برخی متغیرهای شغلی و سازمانی با رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان از طریق استرس شغلی و فرسودگی عاطفی»، پایاننامة کارشناسی ارشد، اهواز: دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز گال، مردیت و والتر بورگ و جویس گال (1384)، روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی، ترجمة احمدرضا نصر و همکاران، ج1، تهران: نشر دانشگاه شهید بهشتی مدرسی، محمدتقی (1419ق)، من هدی القرآن، ج 8، تهران: نشر دار محبی الحسین ﻣﺼﺒﺎﺡ ﻳﺰﺩﻱ، ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ (1388)، ﺍﻧﺴﺎﻥﺳﺎﺯﻯ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ، ﻗﻢ: ﻣﺆﺳﺴة ﺁﻣﻮﺯﺷﻰ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻰ(ره) ــــــــــ (1392)، بهترینها و بدترینها از دیدگاه نهجالبلاغه، تدوین و نگارش: کریم سبحانی، قم: انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ــــــــــ (1390)، جامعه و تاریخ از نگاه قرآن، قم: انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) مصطفوی، حسن."