چکیده:
هر رشتهای در علوم انسانی در اصل یک نوع رویکرد است.و با نگاهی خاص به موضوعات و مسائل مرتبط با افراد در هر جامعهای میپردازد. جامعهشناسی اوقات فراغت رشته نسبتا جدید جامعهشناسی در مقایسه با زیرمجموعههای سنتی مانند جامعهشناسی کار، جامعهشناسی خانواده و جامعهشناسی آموزش و پرورش است. این رشته بیشتر در نیمه دوم قرن بیستم توسعه پیدا کرده است و تا آن زمان، اوقات فراغت اغلب به عنوان یک موضوع نسبتا بیاهمیت و یک ویژگی جزئی از جامعه دیده میشد. اوقات فراغت در حال حاضر به عنوان یک نهاد مهم اجتماعی به رسمیت شناخته شده و شایسته تحقیق جامعهشناختی جدید، بهویژه در جامعه ایرانی است. کتاب حاضر در ۳۳ فصل به مطالعه پدیدههای اجتماعی در اوقات فراغت میپردازد.
خلاصه ماشینی:
اوقات فراغت زمان بیهوده و بدون حس مسئولیت۱ در زندگی افراد نیست، بلکه برعکس در این زمان از انسان انتظار بیشتری میرود که احساس مسئولیت کند و حتی در زمانی که انسان به خودش واگذار شده، تصمیمگیری بر عهده خودش است و میتواند آزادانه عمل کند.
بحث و بررسی کتاب جامعهشناسی اوقات فراغت که در ۳۳ فصل تنظیم شده شامل مقالاتی میشود با موضوعاتی از جمله: طبقه اجتماعی و اوقات فراغت، اقتصاد و اوقات فراغت، رسانههای جمعی و اوقات فراغت، مولفههای شهروندی۲ و اوقات فراغت، روانشناسی و اوقات فراغت، تربیت بدنی و اوقات فراغت، جنسیت و اوقات فراغت، کارآفرینی و اوقات فراغت، خانواده و اوقات فراغت، انحرافات اجتماعی و اوقات فراغت، هنر و اوقات فراغت، خشونت و اوقات فراغت و گردشگری، مذهب و محیط زیست و اخلاق و سالمندی و مردمشناسی و آموزش و پرورش و همچنین تاثیر سبک زندگی بر اوقات فراغت و...
با توجه به مجموعه تعالیم اسلامی در رابطه با اهمیت وقت، فرصت و نکوهش بطالت و لهو و لعب، میتوان گفت که نگاه اسلام به مقوله اوقات فراغت نگاهی تربیتی و اخلاقی است و هرگز به عنوان گذران بیهدف وقت یا فرصتهایی برای بیهودهگذرانی به آن نگاه نمیکند (همان، ص ۱۷).
در واقع جامعهشناسان معتقدند این اوقات، زمانی است که افراد جنبههای مختلف شخصیت خود را بروز میدهند و فرصت بیشتری دارند برای اینکه دست به خلاقیت بزنند.
با این حال مسائل افتصادی، تعلق به طبقات اجتماعی مختلف و جنسیت فرد در نحوه گذراندن اوقات فراغت افراد تاثیرگذار است.
Kelly (1987) Freedom to Be: A New Sociology of Leisure.