چکیده:
زمینه: تبیین نقش اخلاق مالیاتی در ارتباط میان سرمایه اجتماعی و پذیرش مالیاتی از حیطه های پژوهشی مهمی به شمار می رود، زیرا شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می دهد تصمیم برای پرداخت ما لیات باید متاثر از عواملی غیر از موارد ذکر شده در رهیافت اقتصاد جرم باشد. هدف کلی پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی گر اخلاق مالیاتی در رابطه میان سرمایه اجتماعی و پذیرش مالیاتی است.
روش کار: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی - همبستگی است. جامعه آماری تحقیق را 715 نفر از مودیان مالیاتی صنوف لوازم خانگی و زرگران شهرستان رشت تشکیل می دهند که 163 نفر آنها از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و به وسیله نرم افزارهای SPSS و LISREL ، تحت روش مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد متغیر سرمایه اجتماعی با ضریب استاندارد (49/0) و معناداری(03/5) با متغیر اخلاق مالیاتی افراد رابطه دارد. همچنین اخلاق مالیاتی با تخمین استاندارد (86/0) و معناداری (16/6) با پذیرش مالیاتی رابطه مثبت دارد.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش رابطه معنادار سرمایه اجتماعی بر پذیرش مالیاتی و همچنین نقش میانجی اخلاق مالیاتی در رابطه میان این دو را در جامعه پژوهش تایید می کند.
خلاصه ماشینی:
برای اطمینان از مناسب بودن این 15 سؤال برای سنجش سه مؤلفه مشارکت در شبکههای اجتماعی، اعتماد و هنجارهای رفتاری دو سویه، در مطالعه مقدماتی پرسشنامه سرمایه اجتماعی همراه با پرسشنامههای اخلاق مالیاتی و پذیرش مالیاتی بر روی 30 نفر از مؤدیان خارج از نمونه اجرا گردید.
این پارامترها نشانگر معناداری رابطه میان متغیرهای مکنون (اخلاق مالیاتی، سرمایه اجتماعی و پذیرش مالیاتی) بوده، ضمن اینکه بین هر متغیر مکنون و متغیر مشاهدهگر مربوطه به آن (سنجهها یا سؤالات) نیز رابطه وجود دارد.
این نتیجه در زمینه اندازهگیری پذیرش مالیاتی و اخلاق مالیاتی، یافتهها و نظریات محققان مختلف در خصوص اینکه متغیرهای یاد شده ماهیت چند بعدی داشته و برای اندازهگیری نیازمند مطالعات روان سنجی میباشند را تایید مینماید(20).
نتایج به دست آمده از مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که: سرمایه اجتماعی با اخلاق مالیاتی و پذیرش مالیاتی رابطهای مثبت و معنی دار داشته که این یافته با نتایج پژوهشهای پیشین همسو است(18و11و7).
درواقع اخلاق مالیاتی بهعنوان نوعی تعهد اخلاقی برای پرداخت مالیات، تحتتاثیر سرمایه اجتماعی و مؤلفههای تشکیل دهنده آن قرار داشته و سپس باعث ارتقای پذیرش مالیاتی میشود.
با توجه به محدود بودن پژوهش در زمینه عوامل مؤثر بر حفظ و ارتقاء اخلاق مالیاتی و نقش میانجی آن در رابطه بین هر یک از مؤلفههای سرمایه اجتماعی و پذیرش مالیاتی، بررسی این موضوعات توسط پژوهشگران علاقمند پیشنهاد میگردد.
نتایج حاصل از این پژوهش نشان از آن دارد که سرمایه اجتماعی از طریق متغیر اخلاق مالیاتی میتواند بر پذیرش مالیاتی تأثیر گذار باشد.