چکیده:
زمینه: با توجه به تمرکز پارادایم های جدید سازمان و مدیریت بر مفاهیمی همانند: اخلاق، ایمان، معنویت، مسئولیت اجتماعی و فضیلت، جامعه علمی کشور برای بومی سازی و ارائه الگو های مناسب سازمانی با جامعه ایرانی – اسلامی تلاش می کند. هدف از پژوهش حاضر، علاوه بر تعیین شاخص های جو کاری اخلاقی تکلیف مدار، بررسی رابطه متغیرهای معنویت، الزامات تکلیف، سبک رهبری اخلاق مدار و معنویت سازمانی به عنوان پیش بین های جو کاری اخلاقی تکلیف مدار بوده است.
روش: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری این تحقیق خبرگان و نخبگان حوزه مدیریت در ایران بودند. در فرایند انتخاب نمونه، از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. بدین ترتیب، پانل مذکور با مشارکت 35 نفر از نخبگان دانشگاهی و حوزوی، تشکیل گردید. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های پژوهشگر ساخته بوده است و الگوی ارائه شده با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه وتحلیل گردید.
یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش، نشان می دهد مدل به کار گرفته شده، مدل نظری مناسبی در فرایند شکل گیری جو کاری اخلاقی تکلیف مدار بوده و تمامی روابط مستقیم میان متغیرهای مدل، معنادار بوده اند. همچنین، نتایج حاصل از مدل سازی معادلات ساختاری نشان دادند که؛ معنویت 71 درصد الزامات تکلیف، الزامات تکلیف 79 درصد معنویت سازمانی، الزامات تکلیف 82 درصد رهبری اخلاق مدار و معنویت سازمانی و رهبری اخلاق مدار 83 درصد واریانس جو کاری اخلاقی تکلیف مدار را تبیین می کنند.
نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، معیار قانون، معیار مناسبی برای عمل براساس جوکاری اخلاقی وظیفه مدار نمی باشد. اصول سه گانه، فرمان الهی، عدالت و احسان شکل دهنده جو کاری اخلاقی با رویکرد تکلیف مدار است.
خلاصه ماشینی:
در میان نظریات ارائه شده درخصوص جوکاری اخلاقی، نظریه دو تن از محققان نسبت به دیگر تئوریهای ارائهشده در این زمینه از جامعیت بیشتری برخوردار است و در بیشتر تحقیقات بهعنوان مرجع تعیین جوکاری اخلاقی سازمان مورد استفاده قرار میگیرد.
رهبران اخلاق مدار از طریق گفتار و عمل به کارکنان خود نشان میدهند که برای اصولی نظیر انصاف و عدالت که از زمره مهمترین اصول اخلاقی مورد پذیرش در تمامی جوامع بشری است احترام و ارزش زیادی قائلاند.
از آنجاییکه نتایج نشان دادند رهبری اخلاقمدار، معنویت سازمانی بهطور مستقیم و الزامات تکلیف و معنویت فردی میتوانند میزانی از واریانس جو کاری اخلاقی را تبیین کنند، بنابراین با ترویج مفاهیمی چون وظیفه شناسی، نوعدوستی، باور به ماوراءالطبیعه و ارزشهای اخلاقی میتوان ایجاد محیطهای اخلاقی قویتر که؛ حمایتکننده و تشویقکننده رفتار اخلاقی هستند و به ایجاد و حفظ جو اخلاقی در سازمان کمک میکنند، توصیه میشود؛ زیرا وجود یک بافت اخلاقی قوی در سازمان علاوهبر افزایش سطح رهبری اخلاقی، میتواند یادگیری سازمانی را نیز افزایش دهد.
در این پژوهش به بررسی رابطه میان این مفاهیم و متغیرهای معنویت و الزامات تکلیف با رویکرد تکلیفمدار به جو کاری اخلاقی پرداخته شده است.
ازآنجاییکه ممکن است علاوه بر متغیرهای شناساییشده در این پژوهش، متغیرهای دیگری نیز در ارتباط با شکلگیری مفهوم جو کاری اخلاقی تکلیفمدار وجود داشته باشند، بنابراین به نظر میرسد بررسی و تکمیل عناصر مذکور میتواند مفید واقع گردد.
(2011) The role of mediator in the relationship between organizational loyalty, work ethic with deviant behaviors in the workplace.