چکیده:
سیستم گردشگری هر مکان کلیتی است ، مشتمل بر بخش ها، اجزاء و عناصر متعدد و پیچیده که در ارتباط متقابل با یکدیگر و برخورداری از شبکه ، سلسله مراتب ، ساختار و کارکرد، جایگاه خود را در بازار رقابتی به دست میآورد. در این راستا مشهد مقدس به عنوان قطب گردشگری مذهبی ایران سالانه میزبان میلیون ها نفر از زائرین داخلی و خارجی میباشد که در کنار زیارت حرم مطهر حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام به امور درمانی، تفریحی، خرید و تجاری نیز میپردازند. بنابراین مشهد به عنوان کلان شهر مذهبی و اقتصادی باتوجه به دارا بودن مراکز تجاری گردشگری متعدد از دیرباز به عنوان اهداف خرید تجاری گردشگران مورد توجه بوده است . این تحقیق با استفاده از نگاه سیستمی به گردشگری، اقدام به استخراج شاخص های جذب گردشگران به مراکز تجاری و خوشه بندی ٢٠ مرکز تجاری مشهد با استفاده از الگوریتم خوشه بندی C-mean فازی و الگوریتم ژنتیک مینماید. یافته های تحقیق بر مبنای ابعاد عرضه ، تقاضا و واسطه های خرید منجر به تشکیل چهار خوشه با نام های مراکز تجاری گردشگری سنتی، مدرن ، مشهور و تفریحی- تجاری گردید که هریک از مراکز مورد بررسی با درجات عضویت متفاوتی به این خوشه ها تعلق دارند. همچنین به منظور بررسی تفاوت نتایج روش های خوشه بندی، از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد که نتایج موید عدم تفاوت معنادار بین روش های خوشه بندی انجام شده میباشد.
Tourism system of any location consists of segments, parts and complicated elements which are mutuallyconnected and have network, hierarchy, structure and application in a competitive market. In this regard, Mashhad, as a religious and tourism hub in Iran hosts millions of domestic and international pilgrims to the shrine of Imam Reza annually. Besides visiting its holy shrine, the pilgrims come to this city for medical, recreational and commercial affairs. Mashhad as religious and economic metro police has numerous shopping centers for tourists. The current study has a systematic view toward tourism, and touristsinterest shopping centers. It also aims to study this from a fuzzy c-mean and Genetic algorithm viewpoints which result in 4clusters named traditional, modern, famous and recreational-commercial centers. In order to investigate the significant difference between the two clustering methods, MANNOVA is used in order to show the significant difference between the two methods.
خلاصه ماشینی:
در نحوه اندازه گيري جذابيت برخي محققين (گان ، ١٩٩٤ و يانگ ٧، ١٩٩٩) نگاه يک صنعت بلندمدت با تحليل وضعيتي به آن دارند و گروهي ديگر از محققين 1 Holden 2 Leiper 3 Briones 4 Attractions 5 Formica 6 Uysal 7 Young (هو و ريچي، ١٩٩٣؛ وار و ديگران ، ١٩٩٧) از ادبيات بازاريابي و تحقيق در عمليات استفاده مينمايند (فرميکا و آيسال ، ٢٠٠٦).
با مرور تحقيقات صورت گرفته در 1 Ritchie 2 Crouch 3 Tauber بخش تقاضاي گردشگري مراکز خريد، مشخص ميگردد که عوامل گوناگوني همچون تفاوت هاي جنسيتي (هو١ و جاسپر٢، ٢٠٠٤)، رفتار خريد آني مدگرا (پارک ٣ و همکاران ، ٢٠٠٦)، ويژگيهاي فروشگاه (هنگ ٤ و کوه ٥، ٢٠٠٢)، سبک تصميم گيري (وسلي ٦ و ديگران ، ٢٠٠٦) و بسياري از ابعاد ديگر، دلايل و ترجيحات خريد گردشگران را شکل داده است .
تدوين معيارهاي خوشه بندي در اين راستا گونه شناسي مراکز تجاري در شهر مشهد باتوجه به رويکرد ترکيبي سه جانبه عناصر تشکيل دهنده سيستم گردشگري شامل عرضه ، تقاضا و اجزاي ارتباطي (ونهوف ، ٢٠٠٥) و با بهره گيري از ادبيات موضوع شاخص هاي مورد استفاده ، احصاء و تبيين شد و در جدول زير ارائه گرديد.