چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی نقش تعدیلکننده پنج عامل بزرگ شخصیت در رابطهی میان استرس شغلی با فرسودگی هیجانی و خستگی اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کارکنان یک سازمان دولتی در شهر تهران بودند که از بین آنها 265 نفر به شیوهی تصادفی نظامدار انتخاب شدند. ابزارهای سنجش پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت، پرسشنامه استرس شغلی، پرسشنامه فرسودگی هیجان و پرسشنامه خستگی محقق ساخته بودند. دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل گردید. نتایج نشان داد که روانرنجور خویی رابطه استرس شغلی را با فرسودگی هیجانی و خستگی تعدیل مینماید. تحلیل ساده شیب خط نشان داد که در روانرنجور خویی بالا نسبت به روانرنجور خویی پایین، رابطه مثبت نیرومندتری بین استرس شغلی با فرسودگی هیجانی و خستگی وجود دارد (01/0>p). نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که روانرنجور خویی بالا یک عامل خطر مهم برای پیوند یافتن استرس شغلی با فرسودگی و خستگی است.
This research was conducted with the aim of investigating the moderating role of big five personality factors in the relationship between job stress and emotional exhaustion and fatigue. Research statistical population was employees of a public organization in Tehran city، Iran. Among them، two hundred sixty five employees were selected using systematic random sampling. Research instruments were Big Five Personality Factor Questionnaire، Job Stress Questionnaire (JSQ)، Emotional Exhaustion Questionnaire (EEQ) and fatigue researcher-made Questionnaire. Data were then analyzed using Pearson’s correlation coefficient and hierarchical regression analysis. Results revealed that neuroticism moderates the relationship between job stress and emotional exhaustion and fatigue. Simple slope analysis showed that in high neuroticism، rather than low neuroticism، there is a stronger positive relationship between job stress and emotional exhaustion and fatigue. Results of the current research also indicated that high neuroticism is a risk factor for relating job stress to emotional exhaustion and fatigue.
خلاصه ماشینی:
- job stress - burnout - fatigue - Nirel, Goldwag, Feigenberg, Abadi, & Halpen - Nwankwo, Kanu, Obi, Sydney-Agbor, Agu, & et al - Norris - Lee, Lim, Yang, & Lee - Lin - Handelsman - Wallace & Lemaire - Suminar & Yulianti نسبت به فرسودگی، خستگی شامل مجموعه علایم جسمی و روانی است که طی آن فرد احساس میکند برای ادامه فعالیت و تلاش خود دچار کمبود انرژی و نیرو شده و نیازمند استراحت است (میکلسن، ویلیامسن، کرون، دیوریس و ونهک 1 ، 2004).
امروزه از میان رویکردهای مختلف به ساختار شخصیتی انسانها، رویکرد پنج عامل بزرگ شخصیت از نظر ارائه مجموعه ویژگیهای شخصیتی - Michielsen, Willemsen, Croon, De Vries, & Van Heck - Antoniou, Ploumpi, & Ntalla - Sonnentag, Kuttler, & Fritz - Ro - Bahrer Kohler برجسته تا حد زیادی پذیرفته شده است (اوزورو، ایان و موسک 1 ، 2010).
برای نمونه مورگان (2008) نتایج یازده پژوهش را خلاصه نموده و طی آن نشان داده که هر یک از ویژگیهای شخصیتی در شرایطی با ابعادی از - Cheung, van de Vijver, & Leong - Breso, Schaufeli, & Salanova - Celik & Oral - Bakker, Van Der Zee, Lewig, & Dollard فرسودگی دارای رابطه معنادار هستند.
در جدول 2 نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی برای پیشبینی فرسودگی هیجانی از طریق استرس شغلی، پنج عامل بزرگ شخصیت و تعامل آنها ارائه شده است.
نمودار رابطه استرس شغلی با فرسودگی هیجانی در روانرنجور خویی بالا و پایین چنانکه در جدول 3 در ردیف اول مشاهده میشود در مرحله اول، استرس شغلی دارای ضریب معنادار برای پیشبینی خستگی بوده و توانسته 42 درصد از واریانس این متغیر را تبیین نماید.