چکیده:
در این مقاله به بررسی امکانات متنی و نشانه شناختی نمایش رادیویی پرداخته شده است. هدف از این تحقیق توصیفی ـ که از نوع مطالعه میان موردی است ـ این است که بدانیم چگونه شخصیت های دراماتیک در قالب گفتار عینیت می یابند؛ چگونه موسیقی فضا آفرینی می کند و چگونه صداهای محیطی موقعیت را مشخص می کنند. پس از بررسی پنج نمایش رادیویی که به روش نمونه گیری تصادفی ساده و به شیوه قرعه کشی انتخاب شدند (و در پیوست به آنها اشاره شده است) به نمودارهایی دست یافتیم که نشان دادند لایه های صوتی گفتار، موسیقی و صداهای محیطی در متن چند لایه ای نمایش رادیویی، امکانات متنی و نشانه شناختی نمایش رادیویی هستند و در تحقق دنیای درام از اهمیت فوق العاده ای برخوردارند.
خلاصه ماشینی:
پـس از بررسـی پـنج نمـایش رادیـویی کـه بـه روش نمونـه گیـری تـصادفی سـاده و بـه شـیوۀ قرعـه کـشی انتخـاب شـدند (و در پیوسـت بـه آنهـا اشـاره شـده اسـت ) بـه نمودارهـایی دسـت یـافتیم کـه نـشان دادنـد لایـه هـای صــوتی گفتـار، موســیقی و صــداهای محیطــی در مــتن چنـد لایــه ای نمــایش رادیـویی، امکانــات متنــی و نــشانه شــناختی نمــایش رادیــویی هــستند و در تحقــق دنیــای درام از اهمیــت فــوق العــاده ای برخوردارند.
با توجه به آنچه گفته شـد، بـرای دسـتیابی بـه آگـاهیهـای بیـشتر در مـورد نمـایش و نـشانه هـای آن لازم است تـا نظـام متنـی اینگونـه نمـایش هـا مـورد تجزیـه و تحلیـل قـرار گیـرد تـا بـه سـؤال تحقیـق یعنی «نمـایش رادیـویی از چـه امکانـات متنـی و نـشانه شـناختی بهـره مـیگیـرد؟» پاسـخ داده شـود؛ آن هـم بـه ایـن دلیـل کـه منتقـدان و پژوهـشگران ، مـتن را عنـصر بنیـادین نمـایش و زمینـۀ اصـلی ایـن کنش تقلیدی بـه حـساب مـیآورنـد.
ـ با توجه بـه اینکـه هـدف اصـلی ایـن پـژوهش ، بررسـی نـشانه هـای موجـود در نمـایش رادیـویی اسـت و لازم است تا تجزیـه و تحلیـل نـشانه شـناختی دربـارۀ داده هـا صـورت گیـرد، داده هـای گـردآوری شـده بـر اســاس نظریــه هــای نــشانه شناســی و تحلیــل گفتمــان بررســی شــده انــد (نــگ .
خلاصۀ اهم یافته های تحقیق بــر اســاس ســؤال تحقیــق یعنــی «نمــایش رادیــویی از چــه امکانــات متنــی و نــشانه شــناختی بهــره میگیرد؟» و فرضیۀ آن مبنی بـر اینکـه «نمـایش ، یـک مـتن چندلایـه ای مبتنـی بـر رسـانۀ صـوت اسـت که لایه هـای صـوتی مـورد اسـتفاده در آن عبارتنـد از گفتـار، موسـیقی و صـداهای محیطـی»، سـه عامـل یاد شده در نمایش های رادیویی منتخب ، بررسی و نتایج زیر حاصل شد: الف ) کـلام در نمـایش رادیـویی از اهمیـت ویـژه ای برخـوردار اسـت .