چکیده:
امروزه پیشبینی داده های هواشناسی برای برنامه ریزی های آینده در زمینه های طبیعی و انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله می توان به پیشبینی خشکسالی و سیل و... اشاره کرد که در این صورت میتوان با برنامهریزی مدون از خسارات احتمالی کاست. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از مدل CLIMGEN و دادههای هواشناسی (2009-1961)، ایستگاه سینوپتیک تبریز پیشبینی دادههای هواشناسی سالهای 2009-2000 انجام گرفت و با توجه به هدف تحقیق همبستگی بین این داده ها با داده های مشاهداتی در SPSS16 صورت گرفت. با توجه به همبستگی بین دادههای مشاهداتی و شبیهسازی شده، سپس به پیشبینی داده های هواشناسی منطقه تبریز طی دوره 2040-2016 پرداخته شد. در نتیجه با استفاده از شاخص SPI جهت بهدست آوردن ترسالی و خشکسالیها در دوره مورد مطالعه و دوره شبیهسازی شده اقدام گردید. نتایج نشان میدهد که در دو دوره مورد مطالعه (2009-1961 و 2040-2016)، روند بارش رو به کاهش گذارده است و از طرف دیگر در دوره پیشبینی شده نسبت به دوره مشاهداتی ترسالی و خشکسالیها رو به افزایش نهاده و از وضعیت نرمال فاصله گرفته است. برای سال2040 در منطقه مورد مطالعه با مدل گردش عمومی جو HADCM2 طبق سناریوی A1BAIM مدلسازی شد و از مدل MAGICC-SCENGEN برای ریز مقیاس نمایی دادههای با قدرت تفکیک خروجی 5/2 در 5/2 مدلهای گردش عمومی استفاده شد. نتایج حاصل از این مدل نیز حاکی از کاهش بارش و افزایش دما در منطقه مورد مطالعه می باشد.
خلاصه ماشینی:
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (١) نقشه موقعیت حوضه در استان اردبیل در این پژوهش آثار تغییر کاربری ٢٥ ساله (١٩٨٧-٢٠١٢) بر میزان رواناب سالانه در حوضه آبخیز رودخانه قره سو به منظور شناسایی نقاط بحرانی و سیل خیز و مدیریت بحران های طبیعی مورد ارزیابی قرار گرفـته است .
درهمین راستا از مهم ترین کارهای صورت گرفته در زمینه سیل و برآورد رواناب می توان به موارد زیر اشاره کرد: سلمان ماهینی و همکاران (١٣٩١) با استفاده از مدل L-THIA آثار تغییر کاربری را در تولید رواناب در منطقه چالوس و نوشهر بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که در طی ١٤ سال ١٧/٣ میلیمتر به ارتفاع رواناب سالانه افزوده شده است که معادل ٧/٧٩ میلیون متر مکعب رواناب میشود.
بهشتی و 1- Long-Term Hydrologic Impact Assessment مددی (١٣٩١) با استفاده از مدل SCS-CN آثار تغییر کاربری در سیل خیزی را در حوضه رودخانه بالخلو برای بارشهای حداکثر ٢٤ ساعته انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که مساحت پهنه های پر خطر تا سه برابر افزایش نشان میدهد.
پـس از تهیه لایه های مذبور (آمار بارش روزانه ، کاربری زمین و گروه های هیدرولوژیکی خاک )، داده ها در محیط نرم افزار ARCMAP با استفاده از نرم افزار تخصصی L-THIA مدل سازی شدند و در نهایت نقشه نهایی منطقه برای دو دوره ١٩٨٧ (با استفاده از کاربری سال ١٩٨٧) و٢٠١٢ (با استفاده از کاربری سال ٢٠١٢) به دست آمد که ارتفاع رواناب سالانه را در بخش های مختلف حوضه نشان میدهد (شکل شماره ٥ و ٦).