چکیده:
محدودیت منابع آبی کشور و مصرف بیرویه در آبیاری به ویژه در کشت برنج ، لزوم افزایش بهره وری مصرف نهاده ی ارزشمند آب در کشت این محصول را آشکار کرده اسـت . تحقیـق حاضـر بـا هـدف محاسبه و تحلیل شاخص های ناپارامتری بهره وری جزیی نهاده ی آب مصرفی در کشت برنج اسـتان مازندران انجام پذیرفت . بدین منظور از داده های مربوط به سال زراعـی ٨٩-١٣٨٨ هزینـه ی تولیـد برنج ٦٩٠ کشاورز موجود در بانک اطلاعات جهادکشاورزی استان مازندران که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند، استفاده شده است . نتایج این مطالعه نشان میدهد که در این اسـتان با افزایش سطح زیرکشت ، بهره وری مصـرف آب افـزایش مـییابـد. همچنـین رقـم بـرنج دانـه بلنـد پرمحصول نسبت به سایر ارقام برنج در شاخص های ناپارامتری بهره وری جزیی بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده است . مقایسه ی این شاخص ها میتواند کارشناسان ، مدیران و تصمیم گیرنـدگان را برای شناخت مسائل و مشکلات موجود در راه ارتقای بهره وری آب یاری نماید.
Limited water resources in Iran and excessive use in irrigated farms, especially in rice cultivation has revealed necessary to increase valuable water factor productivity in rice cultivation. This study has been conducted to calculate and analysis of non-parametric indices of water partial factor productivity in rice cultivation in Mazandaran province, Iran. Thus, data were gathered from production cost of 690 rice farmers in the Jihad-e-Agriculture database of Mazandaran province in 2010 if that were selected by simple random sampling. The results of this study shows, with the increased acreage in the province, increase productivity of water consumption. Also, high-yielding varieties of rice seeds than other rice varieties its highest value is assigned in nonparametric partial productivity indices. These indicators can be compared to experts, managers and decision makers to identify existing problems and ways to help improve water productivity.
خلاصه ماشینی:
"بررسی وضعیت عملکـرد بـرنج طـی سال های گذشته نشان دهنده ی تأثیر بالای خشکسالی بر عملکرد تولید این محصول است کـه لـزوم رعایت اصولی هرچه بیشتر در مصرف این نهاده ارزشمند(آب ) در تولیـد ایـن محصـول را آشـکارتر میسازد.
هدف پژوهش حاضر، محاسبه و تحلیل شاخص های ناپارامتری بهره وری جزیی نهاده ی آب مصرف شده در کشت برنج استان مازندران است .
به دلیل اینکـه اسـتان مازندران سـهم غالـب کشـت بـرنج در کشـور را بـه خـود اختصـاص داده اسـت (جهاد کشـاورزی، ١٣٨٩-١٣٨٨)، این استان به عنوان منطقه مورد تحقیق انتخاب گردید تا بهره وری مصرف آب برای تولید محصول استراتژیک برنج بررسی شود.
Net Benefit Per Drop مترمکعب آب مصرفی بیانگر آن است که همانند شاخص سود ناخـالص بـه ازای هـر مترمکعـب آب مصرفی، شهرهای فریدون کنار و آمـل بـا ١٨٨ و ١٦٨، بیشـتریـن سـود خـالص را بـه ازای مصـرف هرمترمکعب آب به خود اختصاص داده اند و بیاتگر این مطلب است کـه کشـاورزان ایـن منـاطق بـا مصرف مقدار کمتر حجم آب ، سود خالص بیشتر و مصرف صحیح تر از دیدگاه اقتصـادی نسـبت بـه ســایر شــهرهای اســتان را دارا مــیباشــند.
نتایج جدول (٤) بیانگر آن است کـه در شاخص عملکرد به ازای واحد حجم آب مصرفی، زمین هـای ٣ تـا ٤ هکتـاری، بیشـتریـن بهـره وری مصرف آب در تولید برنج را دارا میباشند و در شاخص های سود ناخالص و سودخالص به ازای واحـد حجم آب مصرفی، زمین های بالای ٤ هکتار، بیشترین بهـره وری مصـرف آب در تولیـد بـرنج را دارا میباشند.
نتیجه گیری و پیشنهادات در این مطالعه به محاسبه و تحلیل شاخص های ناپارامتری بهره وری جزیی نهاده ی آب مصرف شـده در کشت برنج استان مازندران پرداخته شده اسـت ."
(
, 
, 
)
