چکیده:
اگــر بپــذیریم کــه مقاومــت و پایــداری از شــهبالهــای نیرومنــد وجــدان متعــالی انــسانهــای وارستة یـک ملـت اسـت ، بـه یقـین کـه قهـار عاصـی ، یکـی از ایـن وارسـتگان شـعر مقاومـت افغانـستان بوده که رنگ مقاومت و پایداری از هرچیز دیگر، بیشتر در شعر او محسوس است . زنـدگی عبـدالقهار عاصــی مقـارن بـا آشــفته تـرین روزگـاران بــدبختی هـای مـردم افغانــستان بــود؛ از ایــن جهــت او بــا درد عمیقــی بــه بازتــاب نگــرشهــای ســتم ســتیزانه ، برخاســت و چنــان جـدی و پرمایـه خامـه بـر نامـه زد کـه در مـدتی کـم تـر از ده سـال عمـر شـاعریش بخـش قابـل توجهی از ادبیات معاصر افغانستان را به نام خود رقم زد. عاصـی در کنـار اینکـه شـاعر عاشـقانه سراسـت ، یکـی از چهـرههـای تابـان شـعر مقاومـت و نماینـدة ممتـاز ادبیـات پایـداری افغانـستان بـه شـمار مـی آیـد. مقاومـت در نگـاه عاصـی ، بـه عنـوان یـک نیـاز بـرای ملــت هــا مطــرح بــوده و در شــعر او زنــدگی بــه معنــای حرکــت بــه ســوی بیــداری اندیــشه و بهزیــستی اســت . ایــن پــژوهش بــا ذکــر مختــصری از زنــدگی و احــوال قهــار عاصــی ، بــه بــن مایــه هــای ادبیــات مقاومــت در اشــعار وی، چــون: عــشق بــه وطــن ، روحیــة عــصیانگری، فریــاد آزادی، ســتیز بــا ظلــم و اســتبداد، بازتــاب اختنــاق اجتمــاعی ، انگیــزهدادن بــه مــردم بــرای دفــاع از وطــن ، بازتــاب چهــرههــای پلشت و بدطینت و... پرداخته است که از مهم ترین جلوههای ادبیات پایداری در شعر اوست .
خلاصه ماشینی:
١-٣-ضرورت و اهمیت تحقیق مقاومــت و پایــداری در برابــر ســتم و اســتبداد بــه عنــوان یکــی از نیازهــای ملــت هــا و نیــز یکــی از فــصول مــشترک مــسلمانان بــه خــاطر برخــورداری از الگوهــای دینــی مــشترک، همــواره مطــرح بــوده اســت و بررســی ایــن مهــم در آثــار شــاعران کــه گــروه پیــشرو اجتمــاع هــستند، ضــرورت مــی یابــد؛ عبــدالقهار عاصــی ، شــاعر افغــان، از جملــه شـاعرانی اسـت کـه بـن مایـه هـای ادبیـات مقاومـت در اشـعار وی نمـودی آشـکار دارد و تـاکنون از ایـن منظـر بـه شـعر او پرداختـه نـشده اسـت و نظـر بـه اهمیـت ادبیـات مقاومـت در بیـــداری و پایـــداری مـــردم افغانـــستان، بررســـی و تحلیـــل جلـــوههـــای مقاومـــت و پایداری در شعر این شاعر عاصر، ضروری به نظر می رسد.
عـشق کـه صـمیمی تـرین یـار شـاعر اسـت در هیأت آزادی ظاهر می شود: بـــوی گـــل زمزمـــة بـــاد بهـــار آزادی عـــشق مـــن آینـــة قامـــت یـــار، آزادی نــــام کوتــــاه خــــدا شــــعر بلنــــد آدم کفـــر ابلـــیس و کتـــاب ســـر دار، آزادی بوســـة درد برانگیـــز ســـحر از لـــب رود کــورة نــور و چــراغ شــب تــار، آزادی خــشم قــومی بــه ســرافرازی صــدها رســتم ارث آبــــایی مــــن دار و نــــدار، آزادی اولـــین نـــام کـــه در زنـــدگی آموختـــه ام آخــــرین گفتنــــی ام روز شــــمار، آزادی (کلیات،ص٧٦) در لابــه لای اشــعار عاصــی توصــیف هــا و تجلیــل هــایی از آزادی را مــی بینــیم کــه بازتــابدهنــدة روحیــة مقاومــت و پایــداری شــاعر در برابــر اســتعمار و اســتحمار اســت ؛ مهـم تـر، ایـن کـه او زمـانی سـتیهنده و عـصیانگرانه پـژواک آزادی، مقاومـت و پایـداری را بــه عنــوان اعتــراض ســر مــی دهــد کــه آتــش جانکــاه و اســتخوانســوز ســتم ، نخــوت و شــکنجه ، جــرأت و دلیــری اکثــر شیرمنــشان زمــان را تــضعیف اســت و در زیــر پــرچم اســتبداد، پــوکمنــشانه بــرای خودشــان محــافظی از شــعر و ادب ســاخته انــد؛ ولــی نــام - آوران دردآشامی بودند که می گفتند: هــزار مرتبــه تکلیــف شــب کــشیدن بــه اگــر ســپیده چنــین ، صــبحدم چنــین باشــد و آزادانـه بـا قامـت افراشـته در دلهـای مـردم زنـدگی مـی کردنـد و همـواره در برابـر تسلیم شدن «نه » می گفتند و با این «نه » گفتن ملتی را آزادگی و ستیز می آموختند: «از تـــو ای دوزخ تنـــگ / درهی آتـــش عـــشق و ایمـــان/ دو فـــراوردة انـــسانشـــدن آموخته ام / عشق تسلیم نکردن/ هنر نه گفتن » (کلیات:٣٠٣).