از مدینه تا قم/ تعامل دین و سیاست در اندیشه امام خمینی مقاله

"4 اما علومی که تقویت و تربیت عالم و روحانیت و عقل مجردرا کند،علم و ذات مقدس حق و معرفت اوصاف جمال و جلال،وعلم به عوالم غیبیۀ تجردیه،از قبیل ملائکه و اصناف آن،از اعلیمراتب جبروت اعلی و ملکوت اعلی تا اخیرۀ ملکوت اسفل وملائکه ارضیه و جنود حق جل و علا و علم به انبیا و اولیاء و مقاماتو مدارج آنها،و علم به کتب منزله و کیفیت نزول‌دهی و تنزلملائکه و روح،و علم به نشئه آخرت و کیفیت رجوع موجودات بهعالم غیب و حقیقت عالم برزخ و قیامت و تفاصیل آن،و بالجمله،علم به مبدأوجود و حقیقت و مراتب آن و بسط قبض و ظهورو رجوع آن،متکفل این علم پس از انبیاء و اولیاء(علیه السلام)،فلاسفه و اعاظم از حکما و اصحاب معرفت و عرفان هستند وعلومی که راجع به تربیت قلب و ارتیاض آن و اعمال قلبیه است،علم به منجیات و مهلکات خلقیه است،یعنی،علم به محاسناخلاق،مثل صبر و شکر و حیا و تواضع و رضا و شجاعت وسخاوت و ذهد و ورع و تقوی دو دیگر از محاسن اخلاق،و علمبه کیفیت تحصیل آنها و اسباب حصول آنها و مبادی و شرایطآنها،و علم به نتایج اخلاقی،از قبیل حسد و کبر و ریا و حقد وغش و حب ریاست و حب دنیا و نفس و غیر آن و علم به مبادیوجود آنها و علم به کیفیت تنزه از آنها،و متکفل این نیز پس ازانبیاء و اوصیاء(علیه السلام)،علمای اخلاق و اصحاب ریاضات ومعارف‌اند،و علوم که راجع به تربیت ظاهر و ارتیاض آن استعلم فقه و مبادی آن و علم آداب معاشرت و تدبیر منزل و سیاستمدن،که متکفل آن علمای ظاهر و فقها و محدثین هستند پس ازانبیاء و اوصیاء(علیه السلام)5 باید بگوییم که این تقسیم‌بندی امام خمینی اشاره به همانتقسیم‌بندی علوم به حکمت نظری و حکمت عملی است."