چکیده:
در این مقاله تحقیقات انجام شده در باب همه گیری شناسی اعتیاد و مصرف مواد مخدر مورد ارزیابی و نقد روش شناختی قرار گرفته و درباره نتایج آنها بحث شده است. تمرکز بر بخش هایی از این تحقیقات است که به برآورد و تخمین تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر پرداخته اند. به نظر می رسد یکی از مهمترین مسائل روش شناختی در این تحقیقات تورش است. تورش ناشی از اشتباهات روشمند، از مسائل و معضلات عمده تحقیقات اجتماعی است که به رغم اهمیتی که دارد کمتر بدان توجه می شود. در تحقیقات همه گیری شناسی انجام شده در ایران تورش باعث شده است برآوردهای انجام شده چندان قابل اعتماد نباشند.
خلاصه ماشینی:
تورش انتخاب و مشاهده در برآورد جمعیت های پنهان: مورد مصرفکنندگان مواد مخدر در ایران دکتر علیرضا تاجداری* چکیده در این مقاله ، تحقیقات انجامشده در باب همه گیریشناسی اعتیاد و مصرف مواد مخدر مورد ارزیابی و نقد روششناختی قرار گرفته و در بارۀ نتایج آنها بحث شده است .
هدف، شناخت تورشهایی است که وارد این تحقیقات شده و نتایج آنها را با خطا مواجه کردهاند؛ بنابراین ، این مقاله ، قصد دارد به این سؤالها پاسخ دهد: در تحقیقات مرتبط با مطالعۀ حجم و ویژگی های جمعیت پنهان مصرفکنندگان مواد مخدر در ایران از چه روشهایی استفاده شده است ؟ مسائل روششناختی این تحقیقات کداماند؟ منابع تورش در برآوردهای صورتگرفته کداماند؟ آیا تورشهای موجود باعث کم برآورد یا بیش برآورد شدهاند؟ نتایج این مقاله ، می تواند برنامه ریزان اجتماعی را متوجه ضرورت رعایت احتیاط در استفاده از برآوردهای صورتگرفته کند و مانع از تکرار خطا در برآوردهای آتی شود.
تحقیق در مورد برخی ویژگی ها یا متغیرهای جمعیت های پنهان می تواند مسئلۀ اعتبار بیرونی را نادیده گیرد و به شناخت های خوبی دست یابد؛ بنابراین ، در صورتی که قصد شناسایی تعداد یا میزان این صفات و الگوها و تعمیم آنان را نداشته باشیم ، می توان از روشهای کیفی با نمونه های کوچک و نوعی استفاده شود.
در این تحقیق ، علاوه بر برآورد میزان سوء مصرف مواد مخدر کوشش شده است ، به سؤالهای دیگری همچون ماهیت و الگوی رفتاری اعتیاد، ویژگی های معتادان، روند سوء مصرف، عوامل پیدایش ، ادامه ، پیشگیری و درمان اعتیاد نیز پاسخ گفته شود.