چکیده:
بوستانها و فضاهای سبز شهری، بهعنوان بخشی از فضاهای مشاع شهری، علاوهبر تأثیرات زیستمحیطی که از جمله مهمترین کارکردهای درنظرگرفتهشده برای آنهاست، کارکردها و پیامدهای عمده دیگری نیز دارند. در این مقاله تلاش میشود با ترکیب چهار مدل تأثیرات فضای سبز مشاوران کاربری زمین، مدل ارزیابی تأثیرات سلامتی فضای سبز اسکاتلند، مدل طبیعت و سلامت شورای بهداشت هلند و مدل چیسورا، مدل جامعی برای ارزیابی تأثیرات اجتماعی بوستانها و فضاهای سبز شهری با تأکید بر مفهوم کیفیت زندگی ارائه شده و نتایج کاربرد آن برای ارزیابی تأثیرات اجتماعی سه بوستان شهری در تهران مورد بحث قرار گیرد. در این مطالعه علاوه بر مطالعات اسنادی و نظری، ترکیبی از روشها و تکنیکهای کمی و کیفی از جمله، مشاهده، مصاحبههای فردی عمیق و گروهی، پیمایش و... استفاده شده است. براساس نتایج این مطالعه از جمله مهمترین ملاحظاتی که در احداث فضاهای سبز شهری باید مورد توجه قرار داد، تأثیرات آنها بر جنبههای مختلف زندگی اجتماع محلی از جمله تأثیر بر همبستگی اجتماع محلی، برابری و تنوع اجتماعی، امنیت اجتماع محلی، تأثیر بر گذران اوقات فراغت افراد، تأثیر بر ترافیک، و همچنین تأثیر بر ارزش املاک مسکونی و فعالیتهای اقتصادی و سلامت اجتماع محلی است. همچنین از جمله یافتههای مهم این پژوهش، ضرورت بررسی و شناسایی ادراک ذهنی اعضای اجتماع محلی از فضای سبز شهری مطلوب پیش از احداث هر بوستان و فضای سبز شهری است.
خلاصه ماشینی:
باتوجه به مدل پژوهش ، مطالعات پیشین ، ویژگیها و کاربریهای بوستانهای مورد مطالعه ، کاربریهای مجاور و واقع در محدوده جغرافیایی تأثیرات، مشاهدات میدانی، مصاحبه با افراد و گروههای اجتماعی مختلف و دامنه تأثیرات احتمالی بوستانهای مورد مطالعه در جدول زیر نشان داده شده است : جدول ١- ماتریس دامنه یابی تأثیرات احتمالی بوستانهای مورد مطالعه ویژگیهای بوستانها ذینفعان تأثیرات احتمالی پاکیزگی هوا، تنوع زیستی وجود فضای سبز و محیط مطبوع ساکنین و کاربران، مراکز بهداشت و سلامت فراهم نمودن فضایی مناسی برای رفع خستگی و استرس ناشی از فعالیت های روزانه فراهم نمودن فضای مناسب برای ورزش و نرمش داشتن کاربیهای فهنگ و ساکنین محله ، نهادهای فراهم نمودن مکانی سالم برای گذران اوقات فراغت ر ر یتفریحی اجتماعی و فرهنگی، شورایاری، شهرداری ارتقای سلامت فردی در اثر فراهم نمودن مکانی برای ورزش و فعالیت بدنی برخورداری از زمین های بازی کودکان و نوجوانان ساکنین مجتمع های مسکونی، مراجعین به مراکز خرید، شهرداری، نهادهای فرهنگی اجتماعی فراهم نمودن مکان مناسبی برای بازی و اوقات فراغت کودکان و نوجوانان کودکانونوجوانان، ساکنان محل آسیب های احتمالی در حین بازی و تفریح به ویژه در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی وجود نقاط کور و پنهان از دید ساکنان، نیروی انتظامی فراهم کردن فضاهایی برای پوشش رفتارهای ضداجتماعی عمومی بودن بوستانها و عدم تفکیک مناسب فضاها و کاربریهای مختلف گروههای خاص به ویژه کودکان، زنان، سالمندان، معلولان، ساکنان محله ، نهادهای اجتماعی، شورایاری و شهرداری مناسب نبودن برای استفاده گروههای خاص (کودکان، زنان، معلولان، نابینایان و...