چکیده:
مقالهی حاضر تلاشی در جهت بررسی میزان و عوامل موثر بر احساس آنومی در محیطهای کار سازمانهای دولتی و ارتباط آن با کنارهگیری روانی ـ اجتماعی کارمندان از کار است. این تحقیق به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه و مصاحبه در بین کارمندان 30 سازمان دولتی شهرستان اهواز انجام شده است. روش نمونهگیری خوشهای طبقهبندی شده و حجم نمونهی پژوهش 400 نفر میباشد. نتایج نشان داد میان تمرگزگرایی سازمانی، تحصیلات و سطح پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی با احساس آنومی در کار رابطهی مثبت و معنادار و میان فرصتهای ارتقاء شغلی و احساس آنومی رابطهی منفی و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد فرصتهای ارتقاء شغلی، تحصیلات، تمرکزگرایی سازمانی و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی به ترتیب موثرترین عوامل تبیینکنندهی احساس آنومی در کار میباشند و جمعا 40/0 درصد از واریانس احساس آنومی در کار کارمندان را تبیین کردهاند؛ همچنین میان احساس آنومی کارمندان و کنارهگیری روانی و اجتماعی از کار رابطهای مثبت و معنادار مشاهده گردید.
خلاصه ماشینی:
نتایج نشان داد میان تمرگزگرایی سازمانی، تحصیلات و سطح پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی با احساس آنومی در کار رابطهی مثبت و معنادار و میان فرصتهای ارتقاء شغلی و احساس آنومی رابطهی منفی و معناداری وجود دارد.
نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد فرصتهای ارتقاء شغلی، تحصیلات، تمرکزگرایی سازمانی و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی به ترتیب مؤثرترین عوامل تبیینکنندهی احساس آنومی در کار میباشند و جمعا 40/0 درصد از واریانس احساس آنومی در کار کارمندان را تبیین کردهاند؛ همچنین میان احساس آنومی کارمندان و کنارهگیری روانی و اجتماعی از کار رابطهای مثبت و معنادار مشاهده گردید.
شپارد (1972)، با به کارگیری نظریهی آنومی رابرت مرتون در محیط کار، احساس آنومی در کار را اینگونه تعریف میکند: احساس بیهنجاری در کار به معنای میزانی است که فرد پیشرفت شغلی (تحرک عمودی) در سازمان را، نه بر اساس شایستگی و تخصص، بلکه نیازمند استفاده از وسایل نامشروع میداند.
از آنجا که در این پژوهش احساس آنومی در زمینهی کار مورد نظر است احساس آنومی به معنای میزانی تعریف میشود که فرد پیشرفت شغلی (تحرک عمودی) در سازمان را، نه بر اساس شایستگی و تخصص، بلکه نیازمند استفاده از وسایل نامشروع میداند (شپارد، 1972).
همانطور که در جدول 9 میبینید، میان احساس آنومی و کنارهگیری روانی ـ اجتماعی از کار رابطهی مثبت و معنادار (59/0= r و 00/0 = Sig) وجود دارد.
نتایج این پژوهش نشان داد عدم دستیابی به فرصتهای ارتقاء شغلی در سازمان مهمترین عامل مؤثر بر احساس آنومی در کار است.