چکیده:
دربورس اوراق بهادار تهران در سال 1383 شاهد سقوط شاخص کل بودیم. کارشناسان و مسئولین با در نظر گرفتن برخی ملاحظات هر کدام ریشه ی بحران در بورس اوراق بهادار را به نوعی خاص ذکر می کنند،اما افزایش بی رویه قیمتها در سال 1382 و نیمه ی اول سال 1383 را به عنوان دلیل اصلی سقوط قیمتها عنوان می کنند.
در ادبیات اقتصادی به انحراف قیمت بازار کالا از قیمت تعادلی آن حباب گفته می شود. در واقع زمانی که قیمت یک دارایی از ارزش ذاتی آن که توسط عوامل بنیادین تعیین می گردد،فاصله می گیرد و بعد از مدتی رشد یکباره سقوط میکند ، حباب اتفاق افتاده است.
در این تحقیق به بررسی ارتباط بین میزان سهام شناورآزاد و بروز حباب قیمتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. سهام شناور آزاد درصدی از سرمایه ی یک شرکت است که برای معامله در بازار سهام در دسترس سرمایه گذاران بوده و بدون هیچ گونه محدودیتی قابل معامله باشد.
نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق در دوره زمانی 1381الی 1385نشان می دهد که بین میزان سهام شناورآزاد شرکتها و بروز حباب قیمتی ارتباط معنا داری وجود دارد وشرکتهایی که دارای میزان سهام شناورآزاد کمتر از 20 درصد هستند در مقایسه با سایر شرکتها بیشتر در معرض حباب قیمتی قرار می گیرند.
خلاصه ماشینی:
مصوبات شوراي بورس نيز مساله سهام شناور آزاد را مدنظر قرار داده است به طوري که مطابق الزامات ، سهامداران عمده شرکتهاي بورسي موظفند حداکثر ظرف مدت ٢ سال از مجله مهندسي و مديريت پرتفوي/ شماره چهارم / پائيز ١٣٨٩ ٦٩ تاريخ درج شرکت ، حداقل ٢٠ درصد سهام خود را به شکل گسترده عرضه کنند، به گونه اي که در پايان اين دوره ، شرکت حداقل ٢٠ درصد سهام شناور آزاد داشته باشد.
در حال حاضر متاسفانه در مورد برخي از شرکتها در بورس تهران ميزان سهام قابل معامله در بازار محدود بوده و همين نکته ، ريسک احتمال قيمت سازي و سوء استفاده از اين مسأله را افزايش داده است .
فرضيه ٢ : در شرکتهايي که ميزان سهام شناور آزاد کمتر از ٢٠درصد است احتمال ايجاد حباب قيمتي وجود دارد.
مجله مهندسي و مديريت پرتفوي/ شماره چهارم / پائيز ١٣٨٩ ٧٣ جامعه آماري اين تحقيق را شرکتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکيل مي دهد که مجموعاً تعداد اين شرکتها حدودًا ٤٠٠ شرکت مي باشد.
نحوه اندازه گيري هر يک از متغير هاي فـوق بـه شـرح زيـر مي باشند: سهام شناورآزاد براي جمع آوري اطلاعات سهام شناورآزاد و آزمون فرضيات ، از اطلاعات سهام شناورآزاد که از سه ماهه دوم سال ٨٣ توسط سازمان بورس اوراق بهادار محاسبه گرديده ٧٤ مجله مهندسي و مديريت پرتفوي/ شماره چهارم / پائيز ١٣٨٩ استفاده شد.
در اين تحقيق فرضيه اول مبني بر وجود رابطه بين ميزان سهام شناور شرکتها و بروز حباب قيمتي براي دوره پنج ساله ٨١تا٨٥ با اجراي آزمون رگرسيون لجستيک مورد بررسي قرار گرفت .