چکیده:
«آن کتاب» چیست؟ و چه ماهیتی دارد؟ از دیدگاه مفسران و اهل نظر دارای مفاهیم و مصادیق مختلفی است، که این تحقیق در صدد تبیین این دیدگاه است که یکی از مصادیق اصلی آن، کتابی است فراتر از قرآن عربی و در دسترس همه، بلکه قرآنی است کریم که فقط مطهران به آن دسترسی دارند، آن کتاب حد فاصل میان لوح محفوظ و قرآن عربی میباشد. و به خاطر فهم و تعقل بشری تنزل یافته و در دسترس عموم قرار گرفته است. آن کتاب ریشه و اصل همه کتابهای آسمانی است، که به تناسب زمانها و مکانها و در مراحل مختلف رشد عقل بشری بر انبیاء نازل شده است و قرآن کریم مصداق جامع و کاملی از آن کتاب آسمانی است که در آخرین مرحله از مراحل ادیان بر افضل و خاتم پیامبران، نبی مکرم اسلام(ص) نازل شده است. تا بشریت کی و چه مقدار از این کتاب استفاده کرده تا با رشد عقلی زمینه و بستر مناسبی جهت ظهور آخرین وصی(عج) و استفاده از آن کتاب آسمانی فراهم آید.
خلاصه ماشینی:
آن کتاب ریشه و اصل همه کتابهای آسمانی است، که به تناسب زمانها و مکانها و در مراحل مختلف رشد عقل بشری بر انبیاء نازل شده است و قرآن کریم مصداق جامع و کاملی از آن کتاب آسمانی است که در آخرین مرحله از مراحل ادیان بر افضل و خاتم پیامبران، نبی مکرم اسلام(ص) نازل شده است.
و منظور از "آن کتاب"، همان "کتاب مبین " است که مبدأ و منشأ کتابهای آسمانی میباشد و این سه کتاب در طول هم بوده و مراتب مختلف یک حقیقت میباشند و «مصحف امام علی(ع)» و «کتاب جامعه»، صورتی زمینی و مکتوب و در عین حال، معنوی از آن کتاب میباشد.
2) الکتاب "کتاب" گاهی نیز به حقیقتی پائینتر از لوح محفوظ یعنی «الکتاب» اطلاق میشود: کتابی است مقدس و ملکوتی که همه احکام، مقررات، آداب و مسائل مورد نیاز مردم به صورت یکپارچه در آن ثبت شده است، کتابی آسمانی و بعد باطنی و حقیقت قرآن.
4. مرحله حقیقت که سمبل و نماد این مرحله حضرت محمد(ص) و کتاب قرآن است.
قرآن کریم همان حبل الهی است که یک سوی این حبل، عربی مبین و سوی دیگر آن در ام الکتاب است»(جوادی آملی، 1383: 132).
گرچه در کلام و آثار صاحبنظران و محققان علوم و معارف قرآن، بهخصوص علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی نیز دو تنزیل برای قرآن مطرح شده است، اما به سه کتاب در طول هم تصریح نشده و به عنوان موضوع مستقل اثباتی، مورد بحث واقع نشده است.