چکیده:
هدف این مطالعه شناسایی و برآورد تقاضای پول با تاکید بر نقش نااطمینانی در ایران است. در این راستا از دادههای فصلی کشور طی سالهای Q41389– Q11369 استفاده شده است. از مبانی نظری تابع تقاضای استاندارد که بر اساس آن تقاضای پول تابع میزان درآمد و هزینه فرصت پول است، به عنوان مبنای شناسایی مدل استفاده شده است و سپس با عنایت به اینکه طی دهههای گذشته تکانههای متعدی بر اقتصاد ایران وارد شده و نااطمینانی را برای تصمیمگیران اقتصادی افزایش داده است، در چارچوب مدل تقاضای پول، متغیر نااطمینانی در اقتصاد به مدل اضافه شده است. از تکنیک مدلسازیGARCH برای برآورد و محاسبه شاخص نااطمینانی استفاده شده است و برای برآورد مدل تابع تقاضا پول از روش تخمین خودرگرسیون با وقفههای توزیعی (ARDL) بهرهگیری شده است. نتایج تخمینها نشان میدهد که تولید ناخالص حقیقی و شاخص نااطمینانی بر تقاضای حقیقی پول تاثیر مثبت و معنیداری دارند در حالیکه نرخ تورم بر تقاضای حقیقی پول تاثیر منفی و معنیداری دارد. مضافا اینکه نتایج مدلهای تخمین زده شده به تفکیک تقاضای پول حقیقی M1 و تقاضای نقدینگی حقیقی M2 مؤید این است که شاخص نااطمینانی موجب کاهش در تقاضای M1 و افزایش تقاضای M2 می شود.
خلاصه ماشینی:
مطالعه تابع تقاضاي پول را به دو 1 The General Theory of Employment, Interest, and Money شکل سنتي و جديد آن ميتوان در نظر گرفت شکل سنتي آن تخمين رابطه ارزش پولي حقيقي، درآمد حقيقي يا ثروت حقيقي و هزينه فرصت نگهداري پول ميباشد، در حاليکه شکل جديد آن که با نظريه عمومي کينز(١٩٣٦) شروع ميشود و نااطميناني نقش مهمي در تعين مقدار تقاضاي پول دارد.
دهمرده و روشن (١٣٨٨) با استفاده از نظريه تعادل عمومي، تابعي براي تقاضاي پول ارائه داده اند که شامل درآمد حقيقي و نرخ هاي بهره و يک شاخص نااطميناني است ضمن اينکه از نظر متغير ها تشابه با تحقيق آتا من ساح (٢٠٠٤) داشته ولي يک تفاوت مهم در اين رابطه قابل توجه است .
به نظر آنها بانک مرکزي اروپا نسبت به 20 European Central Bank 21 European Monetary Union 22 Greiber- Lemke 23 Rao and Singh 24 Hall اکثر بانک هاي مرکزي مهم وزن زيادي به سياست هاي پولي داده است که اين عمل مورد انتقاد مفسرين قرار گرفته که چرا بايد با وجود بي ثباتي براي پول در دهه ٢٠٠٠ اهميت کمي به توابع تقاضاي پول داده شود.
. (In Persian) Hozhabr Kiani, Kambiz(1997), investigation of stability of money demand and the dynamic aspects of it in Iran, Monetary and Banking Research Institute, Tehran.
(In Persian) Dahmardeh, Nazar and Roshan Reza (2009) Effect of economic uncertainty on demand for Money: A Case Study of Iran, journal of Economic Research, autumn 1388, 44 (88):95116.
(In Persian) Selyani, Mahdi (2004), Evaluate and test the demand for money in Iran, Monetary and Banking Research Institute, Tehran.