چکیده:
هدف اصلی این مطالعه بررسی رابطه علی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا طی سالهای ٢٠٠٩-١٩٨٠می باشد. برای این منظور از روش گشتاور تعمیم یافته در چارچوب رهیافت داده های تابلویی پویا در این گروه کشورها استفاده شده است . نتایج حاصل از تخمین مدل دلالت بر وجود رابطه علی یک طرفه از مصرف انرژی به تولید ناخالص داخلی بوده و رابطه علی دو طرفه بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای مورد بررسی برقرار نمی باشد. بنابراین می توان بیان کرد که افزایش سطح تولید در این گروه کشوها علاوه بر تاثیرپذیری از عوامل تولید نیروی کار و موجودی سرمایه از مصرف انرژی نیز متاثر بوده و افزایش سطح تولید در کشورهای مورد مطالعه وابسته به مصرف انرژی نیز می باشد. از اینرو هر گونه سیاستی که در این کشورها منجر به کاهش و تحدید مصرف انرژی شود، اثرات منفی می تواند بر تقویت سطح تولید و رشد اقتصادی داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
لذا وجه تمـايز ايـن مطالعـه نسـبت بـه مطالعات قبلي ، استفاده از تخمين زننده گشتاور تعميم يافته در داده هاي تابلويي براي بررسي رابطه علي بين متغيرهاي مصرف انرژي و توليد ناخالص داخلـي در کشـورهاي منطقه خاورميانه و شمال آفريقا مي باشد.
14-15 ٥- معرفي مدل تحقيق و پايگاه داده ها و اطلاعات آماري بر اساس مباني نظري موضوع و مطالعات تجربي تحقيق نظير مطالعه هانگ و يانگ (٢٠٠٨) و بلک و همکاران (٢٠١٠) براي بررسي رابطه علي بين مصرف انرژي و توليد ناخالص داخلي از رهيافت داده هاي تابلويي پويا در قالب تخمين زننده گشتاور تعميم يافته استفاده شده که مبتني بر الگوي خودرگرسيوني برداري مي باشد.
قابـل ذکـر اسـت کـه داده هـا و اطلاعات آماري مربوط به متغيرهاي توليد ناخالص حقيقي به قيمت ثابت سال ٢٠٠٠، مصرف انرژي بر حسب کيلوگرم معادل نفت ، سهم تشـکيل سـرمايه ثابـت ناخـالص از توليــد ناخــالص داخلــي و نيــروي کــار از لــوح فشــرده شاخصــهاي توســعه بانــک ١- آماره آزمون m٢، به صورت مجانبي داراي توزيع نرمال استاندارد بوده و براي تشخيص مرتبه خودهمبستگي بين جملات اختلال تفاضل گيري شده مورد استفاده قرار مي گيرد.
نتايج تخمين مدل در جدول زير ارائه شده است : جدول (٣): نتايج تخمين مدل براي بررسي رابطه علي از سوي مصرف انرژي به توليد ناخالص داخلي ( به تصوير صفحه مراجعه شود) مأخذ: يافته هاي تحقيق 1- World Development Indicators ٢- در اين پژوهش با توجه به دسترس بودن آمار و اطلاعات مربوط به متغيـر مصـرف انـرژي تـا سـال ٢٠٠٩، قلمرو زماني مورد بررسي به سالهاي ٢٠٠٩-١٩٨٠ محدود شده است .