چکیده:
یکی از مسائل مهم در رابطه با قرآن و احادیث این است که عرضه و تطابق مفهومی و دلالی روایات ائمه با قرآن سنجیده شود. بنابراین لازم است که مستندات قرآنی احادیث معصومین پیگیری شود. هدف از این مقاله مستند یابی بابی از کتاب شریف اصول کافی با عنوان «خالی نبودن زمین از حجت» است که برای این روایات مستند قرآنی یافت شد. گروهی عقیده دارند، «زمین در برههای از زمان از حجت خالی بوده است.» این روایات به این شبهه پاسخ میدهد که همیشه در روی زمین حجت بوده است، از این رو فلسفهٔ وجودی حجت مشخص میشود تا احکام دین و شریعت اسلام بیان شود، و برای پایداری و حفظ دین لازم است که در آن حجت باشد تا مردم را بشارت و انذار نموده، حلال و حرام و راه حق از باطل را به مردم نشان بدهند و خداوند حجت را بر بندگان تمام کرده تا دیگر نزد خداوند بهانهای نداشته باشند که چرا پیامبری بهسوی ما نفرستادی تا از آیات تو پیروی کنیم. عدم حضور حجت در زمین باعث میشود، امنیت و آرامش از میان مردم رفته و به اذن خدا زمین بر مردم خشم گرفته و فرو ریزد و تا زمانی که حجت خدا در بین مردم باشد، خداوند عذاب ستمگران و ظالمان را به تاخیر میاندازد. حجت در احادیث این باب با همین عنوان و مصادیق آن مثل «امام و عالم» آمده است.
خلاصه ماشینی:
» این روایات به این شبهه پاسخ میدهد که همیشه در روی زمین حجت بوده است، از این رو فلسفهٔ وجودی حجت مشخص میشود تا احکام دین و شریعت اسلام بیان شود، و برای پایداری و حفظ دین لازم است که در آن حجت باشد تا مردم را بشارت و انذار نموده، حلال و حرام و راه حق از باطل را به مردم نشان بدهند و خداوند حجت را بر بندگان تمام کرده تا دیگر نزد خداوند بهانهای نداشته باشند که چرا پیامبری بهسوی ما نفرستادی تا از آیات تو پیروی کنیم.
در تفسیر این آیه گفتهاند که کتابهای آسمانی پیش از حضرت موسی (علیهالسلام)، تنها شامل اصول و کلیاتی از آموزهها و شرایع الهی بودند و مراد از «لکل شیء» بیان تفصیلی جزئیات آن اصول و کلیات است که کتاب حضرت موسی (علیهالسلام) بر اساس نیاز بنیاسرائیل به تبیین آنها پرداخت<FootNote No="256" Text=" طباطبایی، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم،1422 م؛ ج 7، ص 384 ـ 381.
"/> ج) نبوت: علامه طباطبایی معتقد است که در این دوره تاریخی، آموزهها و ادیان الهی بهمرور زمان از بین رفته بودند و نیاز به نزول کتاب آسمانی جدید احساس میشد، بر همین اساس، حکمت الهی اقتضا میکرد تا دعوت و انذار جدیدی صورت پذیرد تا با اشاره به سرگذشت اقوام پیشین و نابودی آنان در پی تکذیب آیات الهی و نیز ارائه عقاید و احکام الهی مایه عبرت، هدایت و ایمان مردم شود<FootNote No="279" Text=" طباطبایی، سید محمدحسین؛ پیشین؛ ج 16، ص 49 ـ 50.
از ظاهر آیه برمیآید که این اوصاف، همه در تورات و انجیل برای پیامبر اسلام (صلیالله علیه و آله و سلم) یاد شده است<FootNote No="306" Text=" طبری، ابوجعفر محمد بن جریر؛ پیشین؛ ج 6، ص 112 ـ 113.