فلسفه تاریخ اسلامی/ مقدمه ای بر فلسفه تاریخ از دیدگاه استاد مطهری مقاله

"پس از ذکر این مقدمه که برای روشن شدن موضوع‌ بحث صورت گرفت،در موردنظر شهید مطهری درباره‌ فلسفه تاریخ این‌طور می‌توان گفت که ایشان با بهره‌گیری‌ از تعالیم اسلامی و معانی ژرف قرآنی و با تأکید بر این‌که‌ اسلام نظر قطعی در باب تاریخ دارد،موضوع را بدین صورت‌ مطرح می‌کند که به یک اعتبار همه چیز در عالم تاریخ‌ دارد،چون تاریخ یعنی سرگذشت،وقتی که یک شی‌ء حالت متغیری داشته باشد و از حالی به حالی و از وضعی‌ به وضعی تغیی وضع و حالت بدهد،این همان سرگذشت‌ داشتن و تاریخ داشتن است،اما اگر یک شی‌ء همواره به‌ یک وضع ثابتی باشد و هیچ‌گونه تغییر و تحولی در آن‌ رخ ندهد،این شی‌ء دارای تاریخ نیست. استاد مطهری در تبیین نظریه تکامل خطی مارکس‌ معتقد است مارکس از جمله کسانیی است که قائل به تکامل‌ است،ولی قائل به هدف نیست و بنابر نظر مارکسیسم، تاریخ،حرکتی یکنواخت دارد و رجوع به تاریخ معنا ندارد، یعنی مارکسیست‌ها عقیده دارند که جامعه در هر وضعی‌ از وضع قبلی خود متکامل‌تر است،زیرا تکامل را به صورت‌ تضاد توجیه می‌کنند که جامعه در هر وضعی که هست،در درونش تضادی برقرار می‌شود و این تضاد،میان عوامل نو و پیش‌برنده و عوامل کهنه و مرتجع است."