چکیده:
فضای سبز، به عنوان یکی از شـاخص هـای توسـعه یـافتگی جوامـع دارای ابعـاد زیسـت محیطـی ، اجتمـاعی ، فرهنگی ، اقتصادی و کالبدی است . برای اینکه بتواند نقش ها و عملکردهای خود را بـه خـوبی ایفـا کنـد، اولـین و مهم ترین گام تعیین مکانهای مناسب برای آن است . هدف از انجام این تحقیق ، ساماندهی فضای سـبز شـهری در منطقة ٧ تهران می باشد. برای این منظور از مدل AHP Fuzzy اسـتفاده شـد. روش تحقیـق از نـوع توصـیفی - تحلیلی است . در این تحقیق با بررسی و ارزیابی معیارهای مورد نیاز در مکانگزینی فضای سبز شـهری اقـدام بـه تهیة نقشه و ایجاد لایة اطلاعاتی برای هر یک از معیارها در محیط GIS گردید و جمعا از ١٠ معیار استفاده شـد. سپس به منظور مدلسازی، به هرکدام از لایه های اطلاعاتی بر اساس مدل AHP وزن مناسبی اختصاص داده شـد. در نهایت نقشه ها با یکدیگر تلفیق شده و نقشة نهایی حاصل گردید. با قرار دادن لایة پارکهای موجـود بـا نقشـة مطلوبیت ، فضایی جهت جانمایی کاربری فضای سبز مشخص گردید که هیچ کدام از پارکهای موجـود در منطقـة ٧ در پهنه های بسیار مطلوب قرار نگرفته و نزدیک به نیمی از پارکهای موجود در این منطقـه یعنـی بـالغ بـر ٤٣ درصد در پهنة نامطلوب، حدود ٣٤ درصد در مطلوبیت متوسط و ٢٣ درصد نیز در پهنه مطلوب قرار داشته انـد. بـا توجه به اینکه نزدیک به نیمی از پارکهای موجود منطقه در پهنه نامطلوب قرار دارند، می تواند بیانکننده این نکته باشد که در مکانیابی کاربری فضای سبز ضوابط سازگاری برنامه ریزی کاربری اراضی نادیده گرفته شده است .
خلاصه ماشینی:
"ساماندهی فضایی کاربری فضای سبز شهری با استفاده از GIS (مطالعة موردی: منطقه ٧ شهر تهران) ∗ ∗∗ دکتر صفر قائدرحمتی استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران شهرام بزرافکن دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران چکیده فضای سبز، به عنوان یکی از شـاخص هـای توسـعه یـافتگی جوامـع دارای ابعـاد زیسـت محیطـی ، اجتمـاعی ، فرهنگی ، اقتصادی و کالبدی است .
در این تحقیق با بررسی و ارزیابی معیارهای مورد نیاز در مکانگزینی فضای سبز شـهری اقـدام بـه تهیة نقشه و ایجاد لایة اطلاعاتی برای هر یک از معیارها در محیط GIS گردید و جمعا از ١٠ معیار استفاده شـد.
بـا توجه به اینکه نزدیک به نیمی از پارکهای موجود منطقه در پهنه نامطلوب قرار دارند، می تواند بیانکننده این نکته باشد که در مکانیابی کاربری فضای سبز ضوابط سازگاری برنامه ریزی کاربری اراضی نادیده گرفته شده است .
زیاری و همکاران (١٣٩٢)، در پژوهشی به مکانیابی عرصه های مناسب فضای سبز شهری با استفاده از روش ترکیبی AHP و فازی در محیط GIS در منطقة ١٤ شهر تهران می پردازند.
در این پژوهش برای ساماندهی فضایی پارکها و فضای سبز محدودة مورد مطالعـه با مطالعات اولیه و شناسایی معیارهای تاثیر گذار بـر انتخـاب محـل بهینـة فضـای سـبز جمعا از ١٠ معیار استفاده گردید که شـامل معیارهـای نزدیکـی بـه کـاربری مسـکونی ، نزدیکی به مراکز آموزشی ، نزدیکی بـه مراکـز مـذهبی ، نزدیکـی بـه کـاربری فرهنگـی ، نزدیکی به کاربری اداری، فاصله از کاربری تجاری، فاصله از کاربری صنعتی ، فاصـله از تأسیسات و تجهیـزات شـهری، فاصـله از کـاربری درمـانی ، فاصـله از کـاربری نظـامی 4 - Natural Breaks می باشد."