بررسی تطبیقی آیه ولایت در تفاسیر فریقین مقاله

نویسنده: کلانتری، ابراهیم ؛ عبداله پور، محمدرضا ؛

مطالعات تفسیری تابستان 1395 - شماره 26 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎26 صفحه - از 7 تا 32 )

کلیدواژه ها: حاکمیت سیاسی تفسیر تطبیقی آیة ولایت ولیّ آیه 55 مائده ولایت مفسران شیعه سرپرستی نماز پیامبر خدا

چکیده:

آیه 55 مائده، از آیات چالشی و مورد اختلاف میان علما، اندیشمندان و مفسران فریقین است. دلیل اصلی این اختلاف، وجود واژة «ولیّ» و عبارت «الذین آمنوا...» در ترکیب آیه است. مفسران و علمای اهل سنت در برداشت خود از معنای «ولیّ» و یافتن مصداق برای «الذین آمنوا...» دیدگاهی متفاوت از علما و مفسران شیعه ارائه کرده‌اند. جمعی از مفسران اهل سنت، ولیّ را در آیة ولایت، به‌‌معنای دوستی، یاری، محبت و ... پنداشته‌اند و مصداق «الذین آمنوا...» را منحصر در علی× نمی‌دانند، این در‌ حالی است ‌که مفسران و علمای شیعه، ولیّ را به‌معنای سرپرستی، ولایت در تصرف، ولایت سرپرستی و... گرفته، تنها مصداق کسی که در حال نماز صدقه داده است، حضرت علی× می‌دانند. این دو برداشت متفاوت در تفسیر آیه، سرچشمة اختلاف بین علمای فریقین گشته است. این مقاله با روش استنادی، تحلیلی به بررسی و نقد پرداخته و در نهایت با تکیه بر ادلّه‌ای چند به اثبات دیدگاه مفسران شیعه پرداخته است.

خلاصه ماشینی:

ک: طوسی، بی‌تا: 3 / 561 ـ 559) همچنین علامه طباطبایی در تفسیر این آیه، ضمن بررسی احتمال‌های مختلف و رد اشکال‌های طرح‌شده، معنای «ولی» را «ولایت در تصرف» می‌داند و می‌گوید: پس آنچه از معانی ولایت در موارد استعمالش به‌دست می‌آید این است که ولایت عبارت است از یک نحوه قربی که باعث و مجوز نوع خاصی از تصرف و مالکیت تدبیر می‌شود و آیه شریفه مورد بحث، (مائده / 55) سیاقی دارد که از آن استفاده می‌شود ولایت نسبت به خدا و رسول و مؤمنین به یک معنا است ... ک: نجارزادگان، 1384: 10 ـ 8) که در ادامه به برخی از این تفاسیر اشاره می‌‌شود: فخر رازی «ولی» به‌معنای نصرت و محبت را بهتر از ولی به‌معنای تصرف می‌داند و برای اثبات نظر خود، به سیاق آیات قبل و بعد از آیه ولایت استناد می‌کند و می‌گوید: قطعی است که ولی در «إ‌نـما و‌لـیکم الله» جز به‌معنای یاری کننده و دوست‌دار نیست و نمی‌تواند به‌معنای امام باشد؛ زیرا از این معنا القای کلام بیگانه بین دو کلامی لازم می‌آید که برای غرض واحد بیان‌شده‌اند و آن القا، درنهایت زشتی و ناپسندی است و واجب است منزه دانستن کلام خدای تعالی از آن. 2 طبری نیز در تفسیر خود، ذیل آیه ولایت، سخنی دارد که هرچند ولی را به معنای سرپرستی نمی‌گیرد، اما جانشینی و خلافت را برای حضرت می‌پذیرد: ا صحیح ترمذی نیز از عمران بن حصین این سخن پیامبر را نقل کرده است.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود