چکیده:
مدل سازی کاربری زمین و سناریوهای مکانی، توجه بسیاری را به عنوان وسیله ای برای برخورد با عدم قطعیت در طراحی و تصمیم گیری های مکانی جلب کرده اند. فعالیتهای گوناگونی نیز در این رابطه صورت پذیرفته است. مدل اتوماتای سلولی به طور گسترده در مدلسازی تغییرات مکانی-زمانی گسترش شهرها مورد استفاده قرار گرفته است. مقاله ی حاضر به ارائه مدل اتوماتای سلولی و ترکیب ان با منطق فازی پرداخته است. در روش های متداول اتوماتای سلولی یا همانCA، حالت، وضعیت و قوانین انتقال به صورت قطعی تعریف میشوند در حالیکه بیان قطعی این اجزا، نیازمند داده های بسیار زیاد است. حال اینکه دسترسی به داده های دقیق، به دلیل گستردگی و حجم بالای معیارهای موثر در مدلسازی فرآیند توسعه شهری،کار ساده ای نیست. از اینرو نظریه فازی به دلیل پشتیبانی از عدم قطعیت و قابلیت توصیف واژگان طبیعی میتواند در بیان اجزایCA استفاده گردد. مدل پیشنهادی به منظور مدلسازی گسترش شهر شیراز بین سالهای 1383 تا 1388 استفاده شده و سپس نتایج مورد ارزیابی قرار گرفته است. مقایسه ی نتایج این تحقیق با تصاویر ماهواره ای، حاکی از دقت 80 درصدی برای روش پیشنهادی میباشد، این در حالی است که برای روش اتوماتای سلولی معمول دقت 75 درصد گزارش شده است. نتایج تحقیق، گامی به سمت جلو میباشد، زیرا مدل پیشنهادی با افزایش قابلیت اتوماتای سلولی در مدلسازی پروسه های پیچیده مکانی به دقت مطلوب تری نیز دست پیدا کرده است. نتایج حاصل از این مدلسازی میتواند به عنوان ابزاری مناسب جهت اخذ تصمیم های بهینه در اختیار برنامه ریزان شهری قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"از اینرو لی برای ترکیب اتوماتای سلولی و منطق فازی، وضعیت و حالت سلولها را به صورت فازی بیان کرده و با استفاده از توابع عضویت فازی فاکتور جمعیت، تعیین کرد که هر Remote Sensing (RS) Geographic Information Systems (GIS) Cellular Automata (CA) سلول چه درجه عضویتی در مجموعه فازی شهر دارند(Liu,2003:18).
اماده سازی داده ها / شکل شماره (1) نقشه کاربریهای شهر شیراز(1383) مطابق شکل (2) در ابتدا، با بکارگیری دادههای مورد نیاز و روشهای مناسب، نقشههای تناسب فیزیکی، دسترسی و اثر همسایگی تولید میشود و سپس با ترکیب این نقشهها تناسب کلی برای هر پیکسل محاسبه میگردد.
/ / شکل شماره (13) توابع عضویت ورودی(بالا) و خروجی(پایین) برای محاسبه تناسب کلی جدول شماره (3) چند نمونه از قوانین انتقال برای محاسبه تناسب کلی تناسب فیزیکی میزان دسترسی اثر همسایگی خروجی زیاد زیاد زیاد خیلی خوب متوسط زیاد زیاد خیلی خوب زیاد زیاد کم خوب زیاد متوسط کم متوسط متوسط متوسط متوسط متوسط کم متوسط متوسط بد تا این مرحله برای تمام پیکسلها تناسب کلی محاسبه شده و این تناسب به عنوان پتانسیل این پیکسلها برای تغییر وضعیت به حالت شهری(توسعه به سایر کاربریها) شناخته میشود یعنی پیکسلهای بایری که دارای پتانسیل بیشتری میباشند برای تغییر وضعیت به حالت شهری در اولویت قرار دارند.
مدل پیشنهادی این تحقیق با هدف شناسایی و بهبود درک کاربران از عوامل فیزیکی، فاکتورهای دسترسی و اثر همسایگی که بر توسعه شهری تاثیر میگذارند و نیز برای یافتن محتملترین مکانها برای توسعهی شهری آینده شهر شیراز، مورد استفاده قرار گرفته است."