رسالت‌شناسی الیاس در ادیان ابراهیمی مقاله

پژوهش های ادیانی بهار و تابستان 1395 - شماره 7 ، علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎28 صفحه - از 55 تا 82 )

کلیدواژه ها: الیاس نبی روش‌شناسی رسالت دینی رسالت غیبی الیاس عرفان یهود روش بینامتنیت

چکیده:

الیاس نبی علیه السلام از شخصیت‌های مشترک ادیان ابراهیمی و یادشده در قرآن و کتاب مقدس است. تصویر رسالت او در این کتب، بیانگر چیرگی او بر فضای فرهنگی معاصرش، و نیز ترسیم الگویی علمی و عملی در تحقق رسالت دینی است. با اتخاذ نگرشی روشمند به جایگاه کتاب مقدس در تفسیر قرآن، می‌توان گفت دست‌کم بخش‌هایی از این سه کتاب می‌توانند در فهم متن یاری کنند. رهیافت «بینامتنیت» در موضوع الیاس، ما را به فهم بهتری از آیات قرآنی نزدیک می‌کند. کیفیت مبارزه با بعل‌پرستی، بنیان‌گذاری روش مباهله، پرورش مخلَصینی چون الیشعِ جانشین، میزبانی مادر یونس و معجزه احیای یونس، گوشه‌هایی از این رهیافت است. رسالت الیاس نبیj در یهودیت و مسیحیت، محدود به زمان حیات او نیست و پس ‌از صعود، به‌ویژه در حوزه‌های عرفانی، برخی آیین‌ها و نیز در رخداد بازگشت مسیحا تداوم یافته است. در اسلام نیز اشارات اندکی به رسالت غیبیِ وی دیده می‌شود.

خلاصه ماشینی:

و بنا بر آیات کتاب مقدس نیز الیاس ویژگی‌های زیر را دارد: روی‌گردانی از طاغوت، مهاجرت و مبارزه علنی با طاغوت (اول پادشاهان، 3: 17)؛ پیشرو در اتخاذ روش مباهله (اول پادشاهان، 18: 19-39)؛ دارنده معجزاتی شگفت مانند: احیای مرده (اول پادشاهان، 17: 17-23)، شکافتن رود (دوم پادشاهان، 8: 2)، فرود آتش (دوم پادشاهان، 1: 9-14)، نزول مائده آسمانی (اول پادشاهان، 17: 3-6؛ 1: 19؛ و 19: 7-8)؛ دومین شاهد خداوند در سینا (ماسون، 1385: 520)؛ بهره‌گیر از نیایش (اول پادشاهان، 1: 17)؛ عهده‌دار وظایف رسالت در دوران پساصعود در یهودیت (بنا بر دوم پادشاهان، 12: 2) و مسیحیت (بنا بر پیش‌گویی ملاکی، 4: 5-6). درباره معنا و مصداق «بعل» میان مفسران اختلاف است؛ برخی آن‌ را به‌ معنای «رب»EndNote No="18" Text=" سید هاشم بحرانی در تفسیر خود نقل می‌کند: «سأل رجل اعرابیا عن ناقة واقفة فقال لمن هذه الناقة الواقفة؟ فقال الاعرابی: انا بعلها وسمی الرب بعلا» (بحرانی، 1416: ‌4/‌33)؛ «بعل» اسمی کنعانی است و خدای آفتاب بود، همچنان‌ که عشتاروت، خدای ماده مهتاب بود (هاکس، 1383: 180، ذیل «بعل»)؛ نیز نام فرشته‌ای است (نک. نیایش و استقامت الیاس در یهودیت به حسن تأثیر در دعا معروف است (لئون دوفور، 1996: ‌100) و به رخ‌نمایی وی در برابر پادشاه اشاره شده است؛ آنچنان ‌که او با توجه به سه‌ سال ‌و شش‌ ماه قحطی و در مواجهه با اخاب قسم می‌خورد و می‌گوید: «به حیات یهوه، خدای اسرائیل که به حضور وی ایستاده‌ام قسم! گرچه بنا بر نص کتاب مقدس عبری، او در زمره انبیای بنی‌اسرائیل است؛ اما بزرگانی از عرفای یهود نیز حتی در نوع خلقت او تردید دارند و معتقدند الیاس در اصل، فرشته بوده و روزگار اندکی میان زمین و زمینیان سکنا گزیده است.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود